Galatasaray-Fenerbahçe maç sonu dâhil futbolda yaşanılanları futbolun içinde kalarak açıklamak imkânsız. Bu konulara değinmek için bazı tanımlamalara ve yorumlara göz atmak gerekiyor.

Rumen asıllı Fransız oyun yazarı Eugen Ionescu 1959’da yazdığı Gergedanlar oyununda, ansızın ortaya çıkan bir düşüncenin nasıl yayıldığını, o düşünceye uzak olanların bile zamanla akıntıya kapılıp, gücün tesirinde nasıl dönüştüğünü sahneler. Anlatılan esasında 1930’ların Almanya’sında başlayan daha sonra Avrupa’yı kasıp kavuran faşist düşüncenin insanlığı nasıl yavaş yavaş ele geçirdiğidir. Alman halkının dönüşümünü Hitler faşizminin etrafında nasıl da kümelenebildiğini çarpıcı biçimde resmeder.

Sürü bağışıklığıyla totaliter eğilimlerin boyunduruğuna giren, tek tipleşen, güce tapan, kötülüğün sıradanlaşmasına göz yumanları ‘gergedanlaşan insanlar’ olarak betimler.’ (İbrahim Varlı)

Otoriter yapılar-Türkiye’de olduğu gibi, kendi mekanizmaları altındaki -ki bağımsız görünenler dâhil-tüm kurumlarda yukarıdan aşağıya hiyerarşik olarak bu sürü psikolojisi içinde, güce tapılan kurguda kendi iç dinamiklerine uygun olarak yerleştirilip örgütlenmesini amaç edinir. Bunun her alanda kurumsallaşması sistem açısından olmazsa olmazdır. Haliyle, futbolun tüm yapısal kurgusu da bu değişmesi istenilen sosyal yapı kodlarına müdahale eder duruma getirildi.

Şimdi sizleri biraz yoracağım ama İbrahim Hakkı Seydioğulları tarafından yazılan 'Popüler Kültür Bağlamında Futbol ve Siyaset İlişkisi' makalesinden belirli bölümleri aktardıktan sonra devam etmem gerekecek.

"Popüler kültür, üretildiği sosyal gruplar içinde geniş kitlelerce paylaşılan inanç, uygulama ve nesnelerdir. Politik bir tanım aranırsa, toplumların ya da tahakküm altında olanların kültürü olarak ifade edilmesi mümkündür. Bu tanımlamalar kapsamında popüler kültürün hem geleneklerle birlikte oluşan toplumsal inanışları ve uygulamaları hem güncelde yayılan uygulama ve nesneleri hem de politik ve ticari alanlardan yayılan uygulama ve nesneleri içerdiği söylenebilir (Mutlu, 2008: 236-237)."

∗∗∗

"Futbol son derece popülerdir ve........

© Birgün