Piyasacı ekonomistler Merkez Bankası politikalarını övmeye doyamıyor. Faizlerin yüzde 45’e yükselmesini yeterli buluyorlar, lakin biraz daha “sıkılaşma” talep ediyorlar. Son haftaların moda kelimesi “sıkılaştırma”. Yani paraya erişimin giderek zorlaşması. Özellikle kredi kartlarından harcama yapmanın dizginlenmesi isteniyor.

Kredi kartı faizlerinin artırılması, limitlerin daraltılması, asgari ödeme tutarının yükseltilmesi, taksitlendirmenin zorlaştırılması gibi öneriler havalarda uçuşuyor. Gerçekten bireysel kredi kartı harcamaları keskin bir artışla 1.251 trilyon liraya ulaşmış durumda. Aslında aylık yüzde 3.69 faiz, vergi ve komisyonlarla bu harcamaların maliyeti hiç de düşük değil. Ne var ki, kredi kartının alternatifi ihtiyaç kredilerinin yıllık faizinin yüzde 61-62 civarında gezinmesi, kişileri karta davranmaya yöneltiyor.

MERKEZ BANKASI’NIN YANLIŞ OKUMASI

Enflasyon Raporu’nda bu konuya ilişkin şöyle bir okuma söz konusu: kredi kartı maliyetleri caydırıcı hale gelirse, insanlar mal ve hizmetlere talep yaratmak, yani harcama yapmak yerine tasarrufa yönelecekler. Ekonomide tasarruf oranı artacak, sermaye birikimi için, yani yeni yatırımlar için kaynak yaratılacak. Orta ve uzun vadede büyüme potansiyeli artacak, mal ve hizmet arzı bollaşacak. Böylelikle hem enflasyon alt edilecek, hem de tatminkâr büyüme temposu yakalanacak.

Ekonomi 101 kitaplarında okunduğu zaman kabul edilebilecek bu yaklaşım, Türkiye ekonomisinin bugünkü somut konjonktüründe gerçekçi değil. Şöyle ki, gerçekten de 28 Mayıs seçimi öncesi borçlanarak harcamanın cazibesiyle, insanlar otomotive, elektronik aletlere, mobilya ve beyaz eşyaya hücum ettiler. Kredi kartı aylık faizlerinin bu enflasyon ortamında yüzde 1.29 ile sınırlandırılması bireyleri limitlerini zorlamaya davet etti. Gelgelelim bugünkü faiz düzeyi finansal koşulların elverişliliği nedeniyle geliri yerinde kimselerin harcama yapmasını teşvik etmiyor. Nitekim aynı Enflasyon Raporu otomotiv dışında sözünü ettiğimiz mobilya, beyaz eşya gibi taksitli alımların yaygın olduğu sektörlerde talebin zayıfladığına işaret........

© Birgün