Cumhuriyet deyince akla ilk gelenlerden biri meyhane değildir elbette, fakat bizim aklımızda nerdeyse biri olmazsa diğeri de olmaz diye kalmıştır, daha doğrusu öyle yer etmiştir. Cumhuriyet olur da meyhanesi olmaz mı, Balıkpazarı’nın sonunda adıyla sanıyla, üstelik Cumhuriyet’i de gazetenin logosuyla yazılı olarak duruyor. Cumhuriyetçileri desem tek başına yanlış anlaşılır, demokratları, daha doğrusu içkiyi haram saymayan herkesi bekliyor diyeyim!

Cumhuriyet deyince meyhanenin akla gelmesi gibi, rakının akla gelmesi de ilginç değil mi? Zannımca yalnızca bu adda bir meyhane olduğundan değil, bu aynı zamanda Cumhuriyette rakı içilir diye zımni bir anlaşma gereğincedir. Esas olan “adab-ı işret” ile içmektir elbette. Fakat alfabemiz Cumhuriyetimizin birinci yüzyılını temel aldığı ve bu yüzyılın büyük bölümünde rakı “mekruh” sayılmadığı için, bilhassa cumhuriyet ve rakı ilişkisine değinmemiz şarttır. Bu arada Cumhuriyetin ikinci yüzyılının ilk günü olan 30 Ekim 2023 tarihi itibariyle, rakı resmî olarak yasak olmamakla beraber, hükümet edenler ve taraftarları için haram bir müskirat olarak görülmekte, zaman zaman da “zıkkımlanmak” fiiliyle cilalanmaktadır.

Cumhuriyet’in Meyhanesi var, adını taşıyan rakısı yok ama, özellikle rakıdaki Tekel kalktıktan beri pek çok çeşidi var. Doğrusu özelleştirmenin, varsa en sevilecek girişimlerinden biri rakıda marka ve çeşitliliğin artması oldu. Lakin rakıyı bir cumhuriyet icadı gibi görmek göstermek de doğru değil! Bunu özellikle vurguluyorum, Osmanlıcıların nerdeyse bir şeriat imparatorluğu gibi sunmalarına karşın, rakının menbaı cumhuriyet değil imparatorluktur! Üzgünüm!

Üzgün filan değilim tabii, niye olayım? İslamcılar ve Neo-Osmanlıcılar üzülsün üzülecekse! Çok uzaklara gitmeye de gerek yok, Ahmet Mithat Efendi’yle onu ustası olarak bilen Ahmet Rasim’e bile bakmak yeter bu hususta! Osmanlı’da izinli çalışan gedikli meyhanelerin yanı sıra, ruhsatsız çalışan koltuk meyhanelerinin varlığı da bilinir. Sokak aralarında ayaküstü yudumluk içki satan ayaklı meyhaneler de bir bakıma “tek tekçi” sayılır.

Rakı savunusunun gereği yok. Rakı Ansiklopedisi’ne (Overteam Y., 2010) bir göz atmak bile Osmanlı’da ne çok yerel rakı üreticisi olduğunu gösterir, üstelik şişeleri de adları da etiketleri de........

© Birgün