Kitaplar hiç durmadan, yorulmadan seyahat edebilir. Yazıldığı dili ve coğrafyayı aşar, yüzyıllar öncesinden bugüne ulaşır. Bu yolculuk tarihin her döneminde, başta dini ve siyasi nedenlerle engellenmek istendi. Pek çok kitap yasaklandı, toplatıldı, hatta ibreti alem olsun diye meydanlarda yakıldı. Ne var ki, farklı ses ve sembollerle yazılmış olsalar da dünyanın ortak dilini taşıdıkları için insan icadı her uyduruk sınırı kolaylıkla aşabilirler. Böylece istisnasız, bütün kontrolcü yönetimleri korkuturlar. Yasakçı ve sansürcü zihinler için bahaneler de hep aynıdır, ‘toplumsal hassasiyetlerimiz.’

Bu ‘toplumsal hassasiyetler’ aslında oynak ve çok kırılgandır. Günün siyasetine göre kolaylıkla ‘incinir.’ Öyle ki, kitapta geçen bir küfür yüzünden, toplumsal ahlakımızın yerle yeksan olduğu söylenebilir. İki insanın aşkı toplumsal namusumuza helal getirebilir. Bir çocuğun uyanışı anarşizme hizmet edebilir. Ezberleri sorgulamaya başlaması mazallah kaosa sebep olabilir. Sevgi, eşitlik, adalet, dostluk gibi dünyanın ortak dilinden konuşabilen her yazı, çizi dokunduğu ‘toplumsal hassasiyetleri’ iddia edildiği gibi ‘incitmez’ aslında, yerle bir eder. Doğası budur çünkü.

***

Yaklaşık on yıl önce, Jose Mauro de Vasconcelos’un ‘Şeker Portakalı’ adlı kitabıyla ilgili ‘müstehcenlik’ soruşturması açılmıştı. Bir öğretmenin öğrencilerine ödev olarak verdiği kitap Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 100 Temel Eser Listesi’nde yer alıyordu. Okudukları karşısında şok olduğunu söyleyen bir velinin şikayetiyle kitabın Türk örf ve ananelerine aykırı olduğuna karar verildi. Çocuk........

© Birgün