Son dönemde TikTok ve Instagram gibi sosyal medya sitelerinde çok popüler olan bir video çeşidi var: Köpek sahipleri, evlerinde yere 30-40 tane düğmeden oluşan bir alet yerleştiriyorlar. Bu düğmelerin her biri farklı bir kelimeye karşılık geliyor. Mesela biri ‘dışarı’ sözcüğüne karşılık gelirken, bir diğeri ‘oyun’ sözcüğüne karşılık geliyor. Bunlara basıldığında, bir insan sesi bu kelimeleri yüksek sesle söylüyor.

Videolarda, bu düğmelerle eğitilen bazı köpeklerin oldukça karmaşık cümleler kurabildiği görülüyor. Atıyorum, bir köpek, ‘dışarı’ , ‘oyun’, ‘top’ kelimelerini sırasıyla seçerek (ve o 30-40 düğmeden hiçbirine basmadan) sahibine dışarı çıkıp top oyunu oynamak istediğini söyleyebiliyor. Bu, muhteşem bir yetenek! Ama bu köpekler gerçekten iletişim kuruyor mu, yoksa tarih boyunca hayvan zekasına yönelik benzer abartılı iddiaların altında yattığının sonradan anlaşıldığı üzere, bu sahte bir numaradan mı ibaret? Mesela köpekler, sahiplerinden gelen gizli işaretlere tepki vererek mi basmaları gereken tuşları seçiyorlar?

California San Diego Üniversitesi ve birkaç diğer kurumdan gelen araştırmacılardan oluşan bir ekibin PLOS ONE dergisinde yayınladığı yeni bir çalışma, ses tahtası düğmeleriyle eğitilen köpeklerin gerçekten de belirli kelimeleri anlayabildiğini ve bağlama uygun tepkiler üretebildiğini ortaya koyuyor. UC San Diego’da Bilişsel Bilimler Bölümü’nde doçent olan ve Karşılaştırmalı Biliş Laboratuvarı’nın başkanlığını yürüten Federico Rossano tarafından yürütülen bu çalışma, düğme ile eğitilmiş evcil hayvanlar üzerine yürütülen dünyanın en büyük deneysel ve boylamsal projesinden biri.

Yeni olmasına rağmen........

© Birgün