Julia Kristeva, Dostoyevski hakkında yazdığı ve 2021'de yayımlanan 'Dostoyevski in the Face of Death' adlı kitabında, Dostoyevski için, insan türünün yaşama mücadelesinde vazgeçilmez olan psişik ve kültürel surları inşa etti diye yazar. Sanat ve edebiyatın insan için gerekliliği, daha iyi ifade edilemezdi muhtemelen. Fiziksel ihtiyaçların karşılanmasının insanın yaşaması için yeterli olmadığı, özellikle gelişmiş ülkelerde antidepresan kullanım oranlarındaki artıştan belli. Mesele sadece kültür sanat üretiminin olması da değil, üretiliyor, yapay zekânın da dahil olduğu çeşitli biçimlerde. Ama gerçekte ortaya sağlam surlar mı çıkıyor, yoksa kâğıttan kullan at geçici koruyucu ya da oyalayıcı aparatlar mı? Şimdi o surlar delik deşik, daha çok turistik bir müze ya da anıt muamelesi görüyor gibi.

HIZ YANILSAMASI

Hız yanılsamasının herkesi içine alan şu 'geç kalmışlık' hissi ve bu kadar kitap arasında hangi kitap değerli vaktin harcamasına değecek karmaşası çoğu zaman okumanın yerine dinlemeyi ya da izlemeyi öne çıkarabiliyor. Benim içinse dinleme ya da izleme okumanın yerini alamadı bir türlü. Dinler ya da izlerken pasif hissediyorum kendimi, ama okurken yazan kişiden bağımsız okuduğum metinle farklı bir biçimde kaynaşma, daha önceki okumalardan edindiğim bilgiler ve hayal gücümle farklı bir yoğunluğun içine girebiliyorum. Bu yüzden YouTube'dan saatlerce video izleyenlerin sıkılmayışları benim için ilgi çekici. Onlar içinse benim gibilerin sıkılmadan saatlerce kitap okuması muhtemelen şaşırtıcı.

İLGİSİZLİK

........

© Birgün