1.Meşrutiyet, Tanzimat’ın yarattığı ekonomik ve toplumsal alandaki yıkıma, karışıklık ve 1871’den sonra ağırlaşan, emperyalist kapitalist Avrupa’nın baskı ve zulmüne karşı bilinçlerde bir sıçramaya, yeni bir arayış ve tasarıma yol açmıştı. Tanzimat padişahın iradesiyle gelmişti.

Genç Osmanlılar geniş bir tabana oturmuyordu ama yeni bir programı vardı. Kitleleri etkileyen bir güç olmaya başlayan bir seçenek olarak ortaya çıkıyordu. Abdülaziz tahttan, Fuat Paşa’nın sefaretler için söylediği gibi “pabuççu muştası gibi” yandan da değil, dipten tepkiyle indirildi.

Abdülhamid’in istibdat döneminde de bu çizgi, büyüyerek sürecek ve 1908 Devrimine önderlik edecekti. Aynı çizginin devamı daha büyük bir atılım ve değişiklikle Cumhuriyet’in liderlerini de yetiştirdi.

Cumhuriyet Devrimi’nin sağlıklı bir temele oturmasını, kararlı ve devrimci özelliklerini kazanmasının önünü açtı. Kemalist devrimin, dünyada bizim gibi ülkelerde kendi alanında bir ilk devrimin başarıya ulaşmasında en önemli tayin edici unsurlardan biridir. Bütün bu aşamalarda emperyalizmle mücadele çerçevesinde bir toplum ve kültür tasarımı da giderek........

© Aydınlık