Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) Birinci Dairesi, 20 Haziren 2025 tarihinde adli yargıda 3 bin 698, idari yargıda 338 olmak üzere toplam 4 bin 36 hâkim ve savcıyı yeni illere tayin etti. Görev yapacağı mahkemeleri ise HSK daha sonra “müstemir yetki” kararları ile belirleyip ilan edecek. Kamu hizmetlerindeki bu rotasyon uygulaması, verimsizliğe, yargılamaların lüzumsuz uzamasına ve adil yargılanma hakkının sistematik olarak ihlaline neden oluyor.

Bu uygulama, en başta, bir davaya açıldığı tarihte görev yapan hâkimin bakacağına (ve sonlandırması gerektiğine) dair doğal hâkim ilkesinin, hâkim değişikliğinin neden olduğu gecikmeler nedeniyle makul sürede yargılanma ilkesinin ve dolayısıyla adil yargılanma hakkının yaygın olarak ihlal ediyor.

Yönetim bilimine ve hassas hizmet üretiminin gereklerine aykırı olan bu uygulamada HSK, binlerce hâkimi, bakmakta oldukları on binlerce davayı yarım bıraktırarak, başka bir ildeki mahkemeye tayin ediyor. Hâkimler yeni görev yerlerinde, yargılaması yarım kalmış davaları bırakıldığı yerden devam ettirmeye çalışıyor, bu da davaları lüzumsuz yere uzatıyor.

Bu sakatlığın olumsuz etkilerini bertaraf etmek için pratik ama oldukça sakıncalı yollara sapılıyor. Hâkimler, hemen her davada bilirkişiye başvuruyor, neyi öğrenmek istediklerini sormak yerine genel geçer olarak görev vererek, bilirkişilerin tavsiyesine göre karar vermek, bunun sakıncasını gidermek için ise kanunla yasaklanmasına karşı hukukçuları ve hatta avukatları bilirkişi tayin etmek durumunda kalıyor. Bu ise yargı yetkisinin fiilen bilirkişilere devredilmesine ve ciddi bir adil yargılama hakkı ihlaline neden oluyor. Daha da kötüsü, bilirkişilikteki yolsuzluk ve çürüme, kestirme yoldan yargıya ithal ediliyor.

HSK’nin tayin........

© 9 Eylül Gazetesi