Amazon ormanları “dünyanın akciğerleri” olarak anılır.

Bu biraz eksik bir tanım.

Çünkü Amazon oksijen üretiminden daha da önemli bir şey yapıyor: Atmosferdeki karbondioksiti emiyor ve gezegenin iklim dengesini düzenliyor.

Yani Amazon, bir metaforla, insanlığın karbon borçlarını biraz olsun dengeleyen dev bir banka gibi.

Şimdi bu banka iflasın eşiğinde.

Geçmişte Amazon, yılda yaklaşık 2 milyar ton CO₂ emerdi.

Bu, küresel karbon emisyonlarının önemli bir kısmını telafi ediyordu.

Ancak 2021’de yayımlanan bir araştırma, Amazon’un bazı bölgelerinin artık ‘karbon salıcısı’ hâline geldiğini gösterdi.

Bunun nedenleri, ‘ormansızlaşma’. Yangınlar, artan sıcaklıklarla tetiklenen kuraklık, tarım ve hayvancılık baskısı.

Amazon’da yaşanan ‘ormansızlaşma’nın en büyük nedeni, devasa sığır çiftlikleri ve soya tarlalarına yer açmak.

Dünya pazarlarına et ve yem sağlamak için açılan bu alanlarla, milyonlarca hektarlık orman yok edilmiş durumda.

İronik olan şu:

Amazon Bölgesi, onun ‘dünyanın yeşil cenneti’ oluşunu önemser görünenlerin karşı çıktıkları bir beslenme tarzının, ‘hamburger zincirlerinin gizli tedarikçisi’ hâline geliyor.

Amazon’un toprağının altında demir, altın, boksit, petrol ve doğalgaz yatıyor.

Devletler ve dev küresel kuruluşlar, “kalkınma”! adına bu kaynakların peşine düşüyor.

Sonuçta, nehirler cıva ile zehirleniyor.

Yerli halkların yaşam alanları paramparça ediliyor.

Ormana açılan her yeni yol, aslında yeni bir ormansızlaşma koridoru demek.

Barajlar ise yalnızca ekosistemi değil, suyun ritmini ve balıkların göç yollarını da bozuyor.

‘Enerji açığı’ bir nebze kapatılıyor belki. Ama ‘doğanın dengesi’ sonsuza dek bozuluyor.

Son yıllarda Brezilya’da bazı yönetimler, çevre koruma yasalarını gevşetti; büyük şirketlere daha fazla alan açtı. Denetimler azaltıldı, yaptırımlar hafifletildi.

Kâğıt üzerindeki yasalar, hiçbir ağırlığı olmayan boş sözlere dönüştü.

Bunlara artık yabancı değiliz.

Geçen haftasonu Reuters’in San Paolo kaynaklı bir haberine göre, Brezilya çevre kurumu Ibama, Amazon yağmur ormanlarında yasadışı kesimlerle temizlenmiş arazilerden sığır satın almakla suçlanan JBS SA adlı şirket tarafından işletilen iki tesis de dahil olmak üzere 12 et işleme tesisini denetleme kararı aldı.

Ibama, bu 12 tesis hakkında inceleme başlattığını duyurdu ancak şirketlerin isimlerini vermedi.

JBS Şirketi, yaptığı açıklamada, Ibama’nın yasadışı ağaç kesimleriyle temizlendiğini iddia ettiği alanda kurulmuş çiftlikten sığır almadığını belirtti.

Özel sektör........

© 10 Haber