Bosna-Hersek yeniden ısınıyor: yeni güvenlik yapısı ihtiyacı ve Türkiye
Bosna-Hersek Sırp toplumunun lideri Milorad Dodik, Rusya ve Sırbistan’ın desteğine sahip olarak ülkenin birliğini tehdsit ediyor.
Bosna-Hersek, barışın kırılgan zeminini sarsan tehlikeli bir siyasi krizle karşı karşıya. Krizin merkezinde, Bosnalı Sırpların lideri Milorad Dodik yer alıyor.
Dodik, Dayton Barış Antlaşması’yla kurulan anayasal düzene açıkça karşı çıkarak, Yüksek Temsilcilik Ofisi’nin (OHR) otoritesini tanımadığını ilan etti. OHR; yasa çıkarma ve yöneticileri görevden alma yetkisine sahip bir uluslararası mekanizma. Ancak bir Bosna-Hersek mahkemesince hakkında çıkarılan tutuklama kararına rağmen Dodik, Moskova-Belgrad hattındaki siyasi desteğiyle serbestçe hareket edebiliyor. Hedefiyse açık: Bosna’nın birliğini parçalamak. Bu tablo karşısında, barışı koruyacak yeni bir güvenlik mimarisi artık kaçınılmaz: Ankara, Washington ve Londra üçgeni.
Bosna-Hersek, etnik ve dini ayrışmanın iç içe geçtiği, Avrupa’nın kalbinde bir “donmuş kriz” olarak varlığını sürdürüyor. Ülke; Müslüman Boşnaklar, Ortodoks Sırplar ve Katolik Hırvatlardan oluşan üç ana topluluğa ev sahipliği yapıyor. Bu grupların her biri, dış güçlerce tarihsel ve stratejik nedenlerle destekleniyor: Sırplar Rusya ve Sırbistan’dan, Hırvatlar Zagreb ve dolaylı olarak Vatikan’dan, Boşnaklar ise çoğu zaman Türkiye’den ve sınırlı da olsa bazı Körfez ülkelerinden destek buluyor. Bu çok yönlü dış müdahalecilik, 1990’lardaki kanlı savaşın izlerini hâlâ silinemez kılıyor.
Ancak Bosna’nın siyasi istikrarsızlığı, toplumsal bölünmelerle sınırlı değil. Ülke aynı zamanda derin bir ekonomik darboğazda. 2024 verilerine göre işsizlik oranı hâlâ yüzde 30’un üzerinde seyrediyor; genç işsizlik ise yüzde 40’a yaklaşmış durumda. Ekonomik kalkınma bölgesel eşitsizliklere sıkışmış; Sırp ve Hırvat çoğunluklu bölgeler farklı dış yatırımlara yönelirken, Boşnak bölgeleri yoksulluk ve göçle mücadele ediyor.
Avrupa Birliği ise Bosna’ya uzun süredir bir “aday” değil, adeta bir “sakinleştirme dosyası”........
© yetkinreport.com
