Padişah III. Selim tarafından gerçekleştirilen reformlar sadece birer yenilik çalışması değildir. Nizam-ı Cedid adı altında hayata geçirilen reformlar kendisinden sonra gelen padişahlar üzerinde derin etki yaratmıştır. II. Mahmut, III. Selim’in bıraktığı yerden devam ederek başta askerî alanda olmak üzere idarî, ekonomi ve kültürel alanlarda sayısız reformlar gerçekleştirmiştir.

Tahta çıkmasından kısa bir süre sonra, Eylül 1808’de sadarete getirdiği Alemdar Mustafa Paşa’nın da girişimleriyle “Nizam-ı Cedid” örneğinde “Sekbân-ı Cedid” adıyla yeni bir ordu kurulmasını sağlamış, ancak Yeniçeriler bu yeni orduyu kuran ve Ocak’ta birtakım ıslahat yapma girişiminde bulunan Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa’ya karşı ayaklanmış ve sadrazamın akıbeti öncekilerden farklı olmamıştır.

Kanlı olaydan sonra zorbalıklarını artıran bu ocakla artık devlet güvenliğinin sağlanamıyacağı iyice anlaşılmış, Yunan isyanlarında hiç bir başarı göstermemeleri ise bardağı taşıran son damla olmuştur.

Padişah II. Mahmut kendi canı ve tahtını da düşünerek 16 Kasım 1808 günü Sekbân-ı Cedîd ordusunu kaldırdığını duyurmuş, böylece hayata geçirmek istediği yenilik hareketlerini de zora sokmuştur. Kendisinden önce yapılan ıslahat alanındaki çabaları çok iyi bilen ve aynı hatalara düşmemek için kademeli bir şekilde Yeniçeri Ocağını düzeltmek, bu mümkün olmazsa kaldırmak amacını gütmüştür.

Tek çıkar yol olarak "Eşkinci" adı altında modern bir birliğin kurulması fikrinde birleşilmiş, Eşkinci Ocağı da kuruluş bakımından Nizam-ı Cedid ve Sekban-ı Cedid'e. benzer olmakla beraber, yeniden asker yazma yerine Yeniçeri ocaklarının, herbirinden 150'şer kişi seçilerek, bunların Eşkinci Ocağında modern bir şekilde eğitilmeleri için talimler başlayınca Yeniçeriler bu ocağa da karşı çıkmaktan geri kalmamış, eğitim ve öğretimde disiplinden hoşlanmayan yeniçeriler; “yapılan yenilikler kâfir icadıdır, kafirleri taklit etmek dinsizliktir, en kısa sürede bu usülden vazgeçilmeli, sorumluların da başları kesilmelidir.” biçiminde propagandalar yapınca II. Mahmud'un cesur hareketi sonunda Yeniçeri Ocağı resmen kaldırılmıştır.

Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla kurulmasına karar verilen Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye Kanunnamesi’ne göre yeni ordu 12 bin kişilik olmuş ve 1.500 kişiden oluşan sekiz “tertib”e ayrılmıştır. 1828’de bazı değişiklikler yapılarak “tertip” yerine “alay”, “kol” yerine “tabur”, “saf” yerine........

© Yeniçağ