Deprem, bilim ve ‘Allah bilir’ kolaycılığı: Sorumluluktan kaçışın metafiziği
Şahin Filiz yazdı…
Son günlerde İstanbul’u ve tüm Marmara’yı tedirgin eden 6.2’lik deprem gerçeği, bir kez daha toplumumuzdaki kadim bir fay hattını harekete geçirdi: Bilimin akılcı yolu ile dogmatik söylemlerin kestirme cevapları arasındaki derin çatışmayı yeniden gündeme getirdi. Jeologlar ve deprem uzmanları, bilimsel metodolojinin doğası gereği farklı senaryoları ve olasılıkları tartışırken – ki bu, bilimin ilerleyişinin temel dinamiğidir – bazı sözde dini figürler bu durumu bilimi itibarsızlaştırmak için bir fırsat olarak görüyor. Sıkça duyduğumuz o tanıdık nakarat: “Bilim insanları bile anlaşamıyor, demek ki depremin ne zaman olacağını yalnızca Allah bilir.” Bu argüman, ilk bakışta masum bir teslimiyet gibi görünse de altında modern bilimin kazanımlarını küçümseyen, insanları korku ve belirsizlik anlarında sorgulamaktan alıkoyup pasif bir kabullenişe iten tehlikeli bir eğilim barındırıyor.
Öyle ki depremleri yönettiğini ve Allah ile bu konuda pazarlık yaptığı yalanını topluma yaymaktan gurur duyan sahtekârlar özellikle sosyal psikolojik korkusunu maddi ve manevi kazanca çevirmek için adeta bu günleri gözetleyip duruyorlar. Bu din istismarından doğan sahteciliği bazı siyasi yapıların da desteklemesi işi çığırından çıkarmakta; bilimin gerektirdiği önlemlerin alınmasına ket vurmaktadır.
Bu yaklaşımın temel sorunlarını birkaç açıdan ele almak şarttır. Birincisi, bilimdeki fikir ayrılıkları bir zayıflık değil, tam tersine bilimin en büyük gücüdür. Bilim, dogmalar gibi donmuş ve değişmez değildir; hipotezler kurar, verilerle test eder, yanlışlanır, düzeltilir ve sürekli kendini geliştirir. Farklı modellerin ve tahminlerin yarışması, bizi en güvenilir sonuca ulaştıran yegâne yoldur. Bir konuda 0 kesinlik olmaması, o konudaki tüm bilimsel bilginin değersiz olduğu anlamına gelmez. Aksine, riskin boyutunu ve doğasını anlamamızı sağlar.
İkincisi, bilimsel verilerin ve yöntemlerin sağladığı “bilinebilirlik” hayat kurtarır.........
© Veryansın TV
