Papa geliyorum deyince Batı İznik’i hatırladı. O bizim eskiden beri göz bebeğimiz oysa. Hem Bizans hem Selçuklu başkenti, hem de ecdat attan iner orada. İznik’in mazisi MÖ 300’lere uzanır, kurucusunun adını alır “Antigonia”.

Sonra Bithynia kralının eline geçer Nicaea olur. Ardından Got ve Roma istilalarına uğrar, zelzeleler yaşar. Malazgirt zaferini müteakip Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından fethedilir (1075) adı İznik olur bu defa. Birinci Haçlı ordusu 600 bin kişi ile saldırınca Kılıçarslan şehri yerlilere (Rumlara) bırakır, haçlıları Anadolu içlerine çeker ve imha eder parça parça. Yenişehir Kapı’dan çıkarken bakın, burcun tepesinde 20 kadar Selçuklu lahdi göreceksiniz, taş niyetine kullanmışlar. IV. Haçlı Seferi ile gelen Latinler hırsız uğursuzdur, İstanbul’u yakar yıkar yağmalar. Bizans İmparatoru Theodoros Lascaris de İznik’e kaçar, devleti buradan idareye başlar. İmparator Michael ise gizli saklı güç toplar, İstanbul’u geri alır 57 yıl sonra (1261).

HİLALİN GÖLGESİNDE

Sonra Orhan Gazi ele geçirir (1331). 2. Murad ve Çandarlılar devrinde imar edilir “Ulema Yuvası” olur. İstanbul fethedilince kenarda kalır, çekilir kabuğuna. Osmanlı’nın ilk kubbeli camisi (Hacı Özbek), ilk imareti (Nilüfer Hatun) ve ilk medresesi (Süleyman Paşa) orada. Seyyah İbn-i Batuta İznik’te çok güzel ağırlanır, genç atlar verilir, uğurlanır yoluna.
Çandarlı Kara Hayreddin, Kara Halil ve Mahmud Paşa da medfundurlar. Rahmetli Orhan Gazi İznik’i yüksek tahsile açar. Gider, Niksar Yağıbasan Medresesinden Davud-i Kayseri Hazretlerini getirir, ki Uluğ Bey Ziccini çizen Kadızade Rumi’nin hocasıdır bizzat. Düşünün o devir İznik’i Merega ve Semerkand ayarında.

Hasılı İznik Osmanlı’nın attan indiği yerdir, kalkınma yükselme orada başlar. Hıristiyan dünyası ise İznik’te batar batıla. 325 konsili ile müminleri (İslâmiyet gelmemiştir daha) çoktanrıcılığa sürükler, müşriklere alan açarlar. Kral Konstantin Hıristiyan görünümlü pagandır, saltanatı sallanmasın diye tebaasının İsevi olmasına göz yumar. Haç da onun fikridir, bayraklaştırır........

© Türkiye