menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

1927 kitabe katliamı! Bunun özrü dilenmedi daha

17 18
20.04.2025

Hattat Râkım’ın emsalsiz tuğraları, Yesarizade’nin talik kitabeleri kazındı. Sanatsız kaldık, hayat damarlarımız koparıldı. 15 Haziran 1927 tarih ve 1057 sayılı Kanun’la “bi’l-umum mabâni resmiye ve milliye üzerindeki tuğra ve medhiyelerin kaldırılması“ emredilir. Ki bilhassa resmî daire, mektep, belediye binalarındaki arma, tuğra ve kitabeler hedef gösterilir. Kanun “neşri itibarı” ile muteberdir. Yani geciken hesabını verir! O tuğra ve kitabeler orada durduğu müddetçe bina faaliyetten menedilecektir.
Şunu da söyliyelim henüz Latin alfabesine geçilmemiştir. Rejim ceberuttur, halk istiklal mahkemelerinden korkmakta, ürkmektedir. Üstelik karar mercii, icra heyeti tespit edilmemiştir. Bazı aferin delileri acelecidir, hademelerin eline murç, çekiç verir, güzelim kitabeleri kırdırtır, bunu sicil, terfi, makam mansıp için basamak edinir. Medreseymiş, sebilmiş, çeşmeymiş bakmaz, hayatında iki tuğlayı üst üste koymayanlar balyozlara sarılırlar. Kanunu çıkaranlar da tam bunu arzu etmiştir, tepki geldiğinde kenara çekilecek. “Aaa kırmışlar mı? Tüh haberimiz yoktu” diyeceklerdir.

Abdülaziz Han Çeşmesi
1939’da Gümüşsuyu Hastanesinden koparılıp Edirnekapı Şehitliği’ne taşındı

SAF KILIKLI UYANIKLAR

Yurdun dört bir yanından yağan şikayetleri duymazdan gelir, cevap verme lütfunda bulunmazlar. O hengamede giden gider tarihi miras ortadan kalkar. (bk. E. Deniz Subayı Osman Öndeş “Vurun Osmanlıya!”) Hattat Râkım’ın nice tuğrası, Yesarizade’nin talik kitabeleri kazınarak yok edilir. Sanatsız kalırız, hayat damarlarımız kopar. İstanbul Üniversitesinin kapısının üzerindeki zarif Osmanlı tuğrası, Şevki Bey’in şaheseri Fetih Ayetleri ve Dâire-i Umur-ı Askeriye yazısı ilk hedeftir. İleri! Galatasaray Lisesinin kapısındaki muhteşem Osmanlı tuğrası da sökülür, birileri tarafından götürülür. Lisenin mezunlarından Ziyad Ebuzziya, taklidini yaptıracak, astıracaktır daha sonra. Eyyûb Sultan’da Reşat Han tarafından yaptırılan mektebin kitabesi de akıbeti meçhuller arasında. Ki ünlü sanatkâr Hattat Vasfi tarafından yazılmıştır zamanında. İstanbul Valiliği, Sirkeci Tren Garı, Darülaceze ve Çırağan Sarayı da devrimcilerin hışmına uğrar.

TSK Deniz Müzesi
Cezayirli Gazi Hasan Paşa’nın yadigârına yapılır mı ?

CEHALET MEZİYET OLUNCA

Cevrî Kalfa Sıbyan Mektebi (Türk Edebiyatı Vakfı) akça pakça mermer çehresi ile göz alan zarif bir binadır. O gün Müzeler Müdürü ve İstanbul Mebusu Halil Edhem Bey önünden geçmektedir, baksa ki bir odacı elinde balyoz, bam güm yazıları kırıyor. “Bi’ dakka” der, “Sen ne........

© Türkiye