Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), uluslararası düzende yükselen bir uluslararası örgüt olarak dikkat çekiyor. Çin ve Rusya öncülüğünde 2001 yılında kurulan ŞİÖ, başlangıçta terörizm, ayrılıkçılık ve aşırılıkla mücadele ekseninde güvenlik işbirliği amacı güdüyordu. Ancak aradan geçen zamanda siyasi, ekonomik, kültürel ve askerî boyutlarda etkinliği artan çok yönlü bir örgüte dönüştü. Bugün ŞİÖ, Çin, Rusya, Hindistan, Pakistan, İran, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Özbekistan ve Belarus’tan oluşan 10 üye ülkeye sahip. Ayrıca Moğolistan ve Afganistan gözlemci statüsüne sahip. Üye ülkelerin toplam nüfusu dünya nüfusunun yaklaşık @’ına, ekonomileri küresel GSYİH’nin 0-34’üne ulaşarak oldukça ciddi bir ağırlık oluşturuyor.

Türkiye, 2012’den bu yana ŞİÖ’de “diyalog ortağı” statüsü ile ŞİÖ toplantılarına davet edilip görüş bildirebilen, ancak karar alma mekanizmasına resmen dâhil olmayan bir ülke konumunda. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Çin’in Tiencin şehrinde düzenlenen ŞİÖ 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi’ne “şeref konuğu” olarak katılması, ŞİÖ’nün Ankara’ya verdiği önemi bir kez daha gösterdi. Erdoğan, zirvede düzenlenen genişletilmiş oturumda (ŞİÖ ) bir konuşma yaptı ve ev sahibi Çin Devlet Başkanı Şi Cinping başta olmak üzere birçok liderle ikili temaslarda bulundu.

Türkiye’nin ŞİÖ ile ilişkileri, denge siyasetinin bir parçası olarak görülebilir. Ankara, Batı ittifaklarına mensup olmakla birlikte, Doğu ile de ilişkilerini geliştirmeyi amaçlayan çok yönlü bir diplomasi izliyor. Ankara bilinçli bir stratejiyle Batı ittifaklarını dengeleyip Avrasya ile bağlarını derinleştiriyor. Nitekim Cumhurbaşkanı Erdoğan, Tiencin ziyareti sırasında Çin’in People’s Daily gazetesine yazdığı makalede Türkiye’nin dış politikasının temelinin güven tesisine, diyalog kanallarını açık tutmaya ve krizleri çözmeye dayandığını vurguladı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz yıl Semerkand’da düzenlenen ŞİÖ Zirvesi sonrasında yaptığı açıklamada, Türkiye’nin ŞİÖ’ye tam üyeliğini hedeflediğini açıkça dile getirmişti. Türkiye’nin NATO üyeliği ve AB adaylığı gibi Batı kurumlarındaki konumu onun güvenlik ve ekonomik çıkarlarına uzun yıllardır hizmet etti. Ancak son dönemde Türkiye-Batı ilişkilerinde yaşanan gerilimler, Ankara’yı alternatif arayışlara itiyor. ABD’nin Suriye’de terör örgütü PKK’nın Suriye kolu olan YPG’ye verdiği destek, 2016 darbe........

© Türkgün