ÇERÇEVELENMİŞ HAYATLAR (4)
Ali Ekber PEKŞEN
Bireyin olaylar karşısındaki tutum, tavır ve tepkileri; bilgi birikiminin ve duygularının ürünüdür. Bilgilerin ve duyguların uyumu; kararlarda, iletişimde, bireyin kendisini ve başkalarını anlamasında anahtar rol oynar, zihinsel rahatlık sağlar.
Bireyin yeni ve farklı olanı öğrenmesi için ihtiyaç duyması, her yönüyle öğrenmeye hazır olması gerekir. Öğrenme amaçlı faaliyetler, bilişsel yaşantılar aracılığıyla yürütülür. Bu faaliyetlerde duygular motivasyon kaynağıdır. Yeni bilgilerin işlenmesine, bellekte kalıcı kayıtlar oluşmasına yardımcı olur, karar almayı kolaylaştırır, seçenekler arasından tercih yapmayı sağlar, dikkat süresini kontrol eder, analiz ve sentez yapacak düşüncelere sevk eder, problem çözme yeteneğini etkiler.
Duygular, karşıdakini anlamaya, empati geliştirmeye, güvenle yürüyecek bağlantılara yardımcı olur. Duyguların ifadesi, kişileri birbirlerine daha iyi tanıtır, yanlış anlamaları ortadan kaldırır. Ortak yaşantılara anlam kazandırır, güvenli ilişkilerin ipuçlarını verir ve sürekliliğini sağlar. İletişimi kolaylaştırır, sosyal ilişkileri güçlendirir. İnsanın her an yanındadır, iç dünyasını yansıtır, hayatta kalmaya yardım eder.
İnsan, hayatın her aşamasında kendini ifade etme ihtiyacı duyar. İlk bebeklik döneminde, temel ihtiyaçlarla ilgili tepkiler, 3-4 yaşlarından itibaren beden, zihin ve duygu gelişiminin ürünü ifadelerle devam eder. Bireyin duygu ve düşüncelerini başkalarına iletme çabası; kendisini doğru anlatma ve başkalarınca doğru anlaşılma düşüncesidir. Sürecin diğer önemli boyutu bireyin kendisini tanımasına ve zihinsel sağlığını korumasına katkısıdır.
Birey bu etkinliklerle yeteneklerinin farkına varır, kendisini keşfeder. Öğrenme sürecine aktif katılır. Olay, olgu, durum ve şeyler arasındaki ilişkileri neden ve sonuçlarıyla düşünür. Öğrenilenleri uzun süreli belleğe işler, kalıcı öğrenmeler gerçekleştirir. Bireyin bu süreçle uyumu, yeteneklerinin yanı sıra, içinde bulunduğu sosyal, kültürel, ekonomik çevre ve almış olduğu eğitimin kalitesiyle doğrudan ilgilidir.
Birey bir bütündür. Bilgi, beceri ve duygularıyla hayatın her aşamasında sürecin içindedir. Sürece etkili katılması, çevreye uyumu, beden ve zihin sağlığının yerinde olmasıyla, sağlıklı iletişim kurmasıyla mümkündür. Kabulleneceği ve değiştirmesi gereken yaşantılarla ilgili kararlarda rasyonel davranır. Varlığını sürdürebilmesiyle ilgili........
© Tigris Haber
