HÜSEYİN ÇELİK’İN GÖZÜNDEN SULTAN ABDÜLHAMİT

Abbas Bilgili

Tarih, ibret almak ve ders çıkarmak için başvuracağımız bir laboratuvardır. Ancak çoğu zaman gündelik siyaset çekişmemizde bizi haklı çıkarması için malzeme devşireceğimiz bir saha olarak görme eğilimindeyiz. Bu bakış açısı da tarihsel olayları ve şahsiyetleri kafamızdaki ideolojik şablona göre yorumlamaya yol açıyor. Gerçeklikten kopartılan kurgu olaylar ve kurgu şahsiyetler üretiyoruz. Bir nevi ideolojik çarpıtma olan bu durum, bazı şahsiyetleri fazlasıyla ideolojik kavganın merkezine taşıyor ve üretilen ürün, gerçeğinden hayli uzaklaşmış oluyor. Sultan II. Abdülhamit tam da böyle bir çarpıtmaya maruz kalmış bir Osmanlı padişahıdır. Uzun süre tahtta kalması ve döneminde önemli siyasi ve sosyal gelişmelerin yaşanmasının üstüne, kişiliği ile ilgili bazı uygulamaların de eklemlenmesiyle tarih tartışmasının odak noktası haline gelmiştir. Osmanlı’nın 34. Padişahı olan II. Abdülhamit, imparatorluğun çöküşe doğru hızla gittiği çalkantılı yıllar olan 1876-1909 arasında 33 yıl başta kalmıştı.

Hakkında en çok konuşulan ve çok sayıda kitap ve makale yazılan padişahtır. Üstelik bu yorumlar yüzde yüz zıt olabilmektedir. Bazıları onu göklere çıkartırken, bazıları da yerin dibine geçirmektedir. İdeolojik çekişmenin malzemesi olunca durum böyle oluyor. Kızıl Sultan da odur, Ulu Hakan da odur. İdeolojinin elinden kurtulamayan Abdülhamit, gerçeklikten kopartılarak, bambaşka bir şahsiyete büründürülmüştür. Günümüzün siyasal İslamcısı, Tv dizilerinde İngiliz elçisine tokat atan bir Abdülhamit dahi üretmiştir. Oysa bunun gerçeklikle hiç ilgisi yoktur. Çünkü Sultan, elçilere gayet iyi ve saygılı davranan biridir.

Ak Parti hükümetlerinde önce Kültür Bakanlığı, sonra Millî Eğitim Bakanlığı yapan Hüseyin Çelik de Sultan Abdülhamit’le ilgili bu çekişmenin farkında olan bir entelektüel olarak konuya müdahil olma gereği duyup, bir kitap yayınlamıştı. 2023 yılında basılan (Alfa, 1. Baskı, 2023) kitap akademik bir sistematikle değil, genel okuyucuya hitap eden soru cevap şeklinde kaleme alınmıştır. Hüseyin Çelik’in siyasetçiden çok akademisyen olduğunu ve Yeni Osmanlılar üzerine ciddi tarihsel çalışmaları yaptığını belirtmemiz lâzım. Başta İngiltere olmak üzere bazı ülkelerin arşivlerinde araştırmalar yapmış olması da yayınlarına kalite ve güvenilirlik kazandırmıştır diyebiliriz. Milletvekili ve bakanlık dönemlerinde doçent olan Çelik, politika sonrasında üniversiteye dönerek profesörlük ünvanına da sahip olmuştur. Bu sebeple Sultan Abdülhamit isimli 208 sayfalık eserinin önemli mesajlar içeren ciddi bir yayın olduğunu kabul etmemiz gerekir.

Hüseyin Çelik’e göre günümüz İslamcılarının Sultan Abdülhamit’i kutsaması, akla ziyan bir durumdur. Günümüz İslamcılarının kafalarındaki Abdülhamit’in kaynağı “çok iyi bir şair ama çok kötü bir ideolog olan Necip Fazıl’dır.” Duyguları aklının önünde olan Necip Fazıl, adeta Kemalizme karşı bir Hamidizm üretmiştir. Bu tarihin üretilmesindeki ikinci kişi de Kadir Mısıroğlu’dur (sh. 203).

Çelik, kitabını 24 soru ve 24 cevap olarak hazırlamış. Daha çok tartışmalı yönleri ele alarak hazırlanan bu soru cevaplarda ulaştığı sonuçları açıklamış. Elbette burada 24 sorunun tamamının cevabını........

© tarihistan.org