Birleşmiş Milletler Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesi ne diyor?
Diğer
31 Mart 2025
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç gösterileri “yasadışı” olarak tanımlamakla beraber bu hafta yaptığı bir açıklamada kamu düzenini bozmamak kaydıyla vatandaşların gösteri ve yürüyüş yapma hakkı olduğunu belirtip Birleşmiş Milletler sözleşmesiyle bu hakkın güvencede olduğunu vurguladı.
Türkiye 16 Aralık 1966 tarihindeki Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nda kabul edilen “Birleşmiş Milletler Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesi”ni 15 Ağustos 2000 tarihinde imzaladı. Bugüne kadar BM üyesi 188 ülkeden 144’söünün onadığı sözleşme insan hakları ve demokratikleşme konusunda evrensel normları belirleyen en önemli uluslararası belgelerden biri olarak görülüyor.
Sözleşme 4 Haziran 2003 tarihinde TBMM’de onaylandı. 17 Haziran 2003 tarihinde Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından da onanan sözleşmede o sırada Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan ve tüm Bakanlar Kurulu’nun imzası bulunuyor.
Sözleşme yurttaşlara barışçı toplantı hakkıtanıyor. Buna göre bu hakkın kullanılmasına, yasalara uygun olarak konulmuş ve demokratik bir toplumda ulusal güvenlik ya da kamu güvenliği, kamu düzeni bakımından ve kamu sağlığının, genel ahlakın korunması ya da başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması bakımından gerekli olan sınırlamalardan başka sınırlama getirilemez. (Madde 21)
Sözleşmeye göre hiç kimse keyfi olarak yakalanamaz veya tutuklanamaz; kanunun tayin ettiği sebeplere ve usule uygun olmaksızın özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.Tutuklanan herkese, tutuklandığı anda, tutuklanma nedenleri ve hakkında ileri sürülen iddialar derhal bildirilmesi gerekiyor. Sözleşmeye göre bir suç işlediği iddiasıyla yakalanan ya da tutuklanan herkes, derhal bir yargıcın ya da yasalarla yargı erkini kullanmaya yetkili kılınmış bir başka resmi görevlinin önüne çıkarılacak ve uygun bir süre içinde yargılanma ya da salıverilme hakkına sahip olacaktır. Yargılanmayı bekleyen kişilerin gözaltında tutulmaları genel kural olmayacaktır; ancak, salıverme, sanığın duruşmalarda, adli takibatın diğer safhalarında ve gerekli hallerde hükmün infazında hazır bulunması için güvencelere bağlanabilir. Yakalanma ya da tutuklanma yoluyla özgürlüğünden yoksun bırakılan herkesin,mahkemenin gecikmeksizin tutuklamanın yasallığı konusunda karar vermesini ve yakalamanın yasal olmaması halinde, salıverilmesini kararlaştırması için mahkemeye başvurma hakkı vardır. (Madde 9)
Özgürlüklerinden yoksun bırakılan herkese........© T24
