Diğer

T24 Haftalık Yazarı

08 Haziran 2025

1937 yılında astronom Harlow Shapley, Dünya'dan yaklaşık 300.000 ışık yılı uzaklıkta bizim galaksimiz Samanyolu'nun etrafında dönmekte olan bir kozmik oluşum keşfediyor. Bu olağanüstü küçük minyatür bir galaksiye benzemektedir. Çok daha ilginç olan şey ise onun bizim galaksimiz Samanyolu'nun etrafında dönüyor olmasıdır. Yani Samanyolu Galaksisi'nin bir galaksi uydusu vardır.

Bir galaksi çevresinde dönen bir başka galaksi, son derece garip bir durum olarak karşılanır. Ama şimdilerde Samanyolu Galaksisi'nin çevresinde dönen en az 14 uydu galaksi olduğunu biliyoruz.

Bizler evrendeki galaksiler söz konusu olduğunda, genellikle bizim içinde bulunduğumuz Samanyolu'nu ve ona benzer galaksileri zihnimizde görselleştiririz. Bunlar yüz milyarlarca yıldız barındıran ve 100.000 ışık yılından daha geniş galaktik oluşumlardır. Şaşırtıcıolan şey ise bu büyüklükteki galaksilerin, evrende bulunan tüm galaksilerin yalnızca %1'ini oluşturuyor olmasıdır.

Buna karşın evren'de bulunan galaksilerin çoğu alan olarak çok küçük, düşük kütleli ve çok az sayıda yıldız barındıran yapılardır. Bunlar, içlerinde çok az yıldız barındırdıkları için çok sönük olduklarından bunların tespit edilmeleri de aşırı zordur. Bilinen bu minik galaksiler içinde " Ursa Major III/UNIONS 1" açık ara en küçük olandır ve içinde yalnızca 16 yıldız barındırmaktadır.

Bu küçük ölçekli uydu galaksiler, "cüce galaksi" olarak da adlandırılıyorlar.

2007 yılında keşfedilen bi cüce galaksi olan Segue-1, Dünya'dan yaklaşık 75.000 ışık yılı uzaklıkta ve bizim Galaksimiz Samanyolu'ndan bir milyar kat daha az parlaktı. Ancak 2009 yılında yapılan bir çalışma, Segue-1'in karanlık madde ağırlıklı bir galaksi olduğunu gösteren güçlü kanıtlar ortaya koydu.

Son dönemlerde Segue-1........

© T24