Diğer

25 Mart 2025

New York’ta yaşayan Kanadalı sanatçı Marcel Dzama’nın Türkiye'deki ilk kişisel sergisi “Ay Işığıyla Dans” Alistair Hicks’in küratörlüğünde Pera Müzesi’nde açıldı.

Açılışın bir gün öncesinde yapılması planlanan basın açıklamasına gitmek üzere hazırlanırken İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’nın gözaltı haberi geldi. Sergiye doğru giderken gördüm ki Taksim Meydanı barikatlarla çoktan kapatılmıştı. Sıkıyönetim havasının yarattığı basınçlı atmosferden geçerek müzeye vardığımda basın açıklaması çoktan iptal edilmişti bile. İptal kararını veren, basın toplantısını düzenleyen Kıraç Vakfı değil, İstanbul Valiliği idi.

Dzama, Resim, heykel, film ve diaromalarında, kural tanımayan iktidarları, çevresel yıkımı ve savaşın yol açtığı felaketleri işler. Önemli bir metafor olarak kullandığı satranç oyununda bale dansçıları satranç taşlarını temsil eder. Dansın savaşa evrilmesi an meselesidir.

Sanatçı aynı zamanda hayranlık duyduğu Dada Akımı’nın önde gelen sanatçılarından Marcel Duchamp’ın sanat yapmayı bırakarak satranca yönelmesine de atıfta bulunur.

Dzama, tropikal bitki örtüsünden sualtı dünyasına, yeryüzünden gökyüzüne bir fantazya yaratıyor. Masal ve çizgi filmlerin süper kahramanları ile gerçek dünyanın güncel siyasi figürlerini sanat tarihinin ikonografik imgeleriyle bir araya getiriyor. Sanatçı, gerçek ve bilinçaltının birbirine karıştığı bu kaotik evreninde çağımızın çelişkilerini sorguluyor. Aynı zamanda tekrar eden dans figürleri bu karmaşaya bir düzen getiriyor.

Sergideki bazı resimler ve diaromalar beni ilk çocukluk yıllarıma götürdü. Bizde eve giren gazeteler önce babam tarafından okunur daha sonra bizim elimize geçerdi. Zaten televizyonlarda sürekli gördüğümüz ve aile içerisinde de tartışmaya konu olan politik figürlerin gazetedeki yüzlerine kaş, bıyık yapar, gözlerini bozar, dişlerini boyardık. Bu sıkıcı figürlerin temsil ettiği imajları bozarken dalgamızı geçer eğlenirdik. Tabii ki sanatsal bir kaygımız yoktu. O zamanlar nedenini bilmesek de yaşadıklarımızla baş etme yollarından........

© T24