Diğer

09 Ekim 2025

TÜİK, Türkiye’nin ulusal hesaplar sisteminde düzeltmeler (revizyonlar) yaptı ve sonuçları 1 Eylül 2025’te yayımladı. En önemli düzeltme, hanehalkının tüketim harcamasında oldu.

19 Eylül 2025’te burada yayımlanan yazımda belirttiğim gibi, bu düzeltme kaçınılmaz olmuştu. Çünkü hanehalkı tüketiminin payı özellikle reel gelir içinde giderek açıklanamaz biçimde yükseliyordu.

Diğer bir ifade ile, burada yer alan 7 Haziran 2024 ve 2 Temmuz 2024 tarihli yazılarımda belirttiğim gibi, tüketimde bir köpük oluşmuştu. Belli ki “özel tüketim deflatörü”nde aşağı doğru bir sapma vardı.

Özel tüketim deflatörü, cari fiyatlarla yapılan tüketim harcamasını fiyat etkisinden arındırmak ve böylece reel tüketim harcamasını bulmak için kullanılan fiyat endeksidir. Bu deflatör, TÜİK’in Tüketici Fiyat Endeksine, TÜFE’ye dayanıyor.

Deflatörde aşağı doğru sapma varsa, TÜFE diğer fiyatlara göre düşük kalmış demektir. Aslında TÜFE’nin düşük olduğu, haliyle tüketici enflasyonunun da düşük kaldığı çok ifade edildi. Bu konuda mahkemelere de gidildi. Ama sonuç değişmedi.

İşte şimdi TÜİK ulusal gelir hesaplarında yaptığı düzeltmelerle, dolaylı yoldan TÜFE’nin hatalı olduğunu, yani düşük kaldığını ifade etmiş oluyor.

Bu sonucu aşağıda şekiller yardımıyla göstermeye çalışıyorum. Özellikle yeni deflatör ile TÜFE farkı daha açıkça görülüyor. Satın alma gücünü göstermesi bakımından deflatörlere ve TÜFE’ye önce düzey olarak bakmakta yarar var. Yazının son bölümünde elde edilen sonuçlar bazı ilginç........

© T24