Diğer

23 Nisan 2025

Bugün 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı. Türkiye Büyük Millet Meclisinin (TBMM) 23 Nisan 1920’de açılışından yaklaşık bir yıl sonra, 23 Nisanı bayram olarak kutlama kararı alındı.

Bayramın adında geçen “Ulusal Egemenlik”i anlamak ve TBMM’nin açılışıyla ilişkilendirmek kolay. Ama bu bayramın adının bu bölümü bile değişik aşamalardan geçmiş. Buna karşılık, “Çocuk Bayramı” bölümü önemli değişikliklere uğramış.

Bu yazıda amacım “23 Nisan Bayramı”nın nasıl oluştuğunu açıklamak ve bazı kurumların bu süreçte nasıl çökertilip yok edildiğini anlatmak. Bu süreç Türkiye’nin nasıl bugünlere geldiğine de ışık tutuyor.

TBMM’nin 23 Nisan 1920’de açılışından yaklaşık bir yıl sonra, Mayıs 1921’de, 23 Nisan, “Milli Bayram” ilan ediliyor. Demek ki, 23 Nisan “Milli Bayram “ olarak ancak iki yıl sonra resmi olarak kutlanıyor.

Diğer yandan, 1 Kasım 1922’de saltanatın ve padişahlığın kaldırılmasıyla, 1 Kasım günlerinde de “Milli Hakimiyet Bayramı” adıyla ayrıca kutlama yapılıyor. Sonraki yıllarda 1 Kasımda kutlanan bayram geri plana düşüyor.

Milli Bayram ve Milli Hakimiyet Bayramı 1935 yılında tek bayram olarak Milli Hakimiyet Bayramı olarak kutlanıyor. 1981 yılında ise Milli Hakimiyet yerine Ulusal Egemenlik terimi kullanılıyor.

Bu bayramın adına “çocuk” nereden, nasıl geldi?

Atatürk’ün çocuklara çok önem ve değer verdiği bilinir. Ancak çocuklar için bayram yapılmasının bir başka nedeni önce Osmanlı’nın, sonra Türkiye Cumhuriyeti’nin çok uzun yıllar savaşlar vermesidir.

Bu savaşlar sonrasında birçok çocuk yetim, öksüz, kimsesiz, aç ve sefil kalmıştır. Bu çocuklara bir ölçüde sahip çıkabilmek adına Osmanlı döneminde Fukara Çocuklar Cemiyetleri kurulmuş, ancak yetersiz kalmıştır.

Çanakkale ve 1. Dünya Savaşları sırasında ve sonrasında sefalet içindeki bu çocuklara bir ölçüde yardım edebilmek üzere İstanbul’da Mart 1917’de “Himaye-i Etfal Cemiyeti” (Çocukları Koruma Derneği) kurulmuştu. Derneğin kuruluş amacı bu çocuklara yardım edebilmekti.

Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı sırasında ve sonrasında benzer yardımları........

© T24