Diğer

18 Mart 2025

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı hakkında açılan “diploma” soruşturması kapsamında Başsavcılık tarafından İstanbul Üniversitesi yönetimine yazılan iki resmi yazı bazı hukuksal tartışmalar doğurdu.

Savcılık adli ceza konularında iddia makamı.

Esas olarak yargılama fonksiyonu icra eder.

Yani faaliyeti prensip olarak yargı erkine dahildir.

Ancak yargılama faaliyetinde “karar verici” konumda değil, salt “iddia edici” yani suçlayıcı konumdadır.

O halde ceza yargıcı/mahkemesi suçlamasını uygun görmediği sürece savcının iddiası hukuksal sonuç doğurmaz.

Bu bağlamda savcının üç temel fonksiyonu var:

- Kanunların suç saydığı bir fiilin/fiillerin işlenip işlenmediğini araştırmak.

- Suç işlendiğine dair ciddi veriler varsa failleri hakkında ceza soruşturması açmak ve bu soruşturmayı yürütmek.

- Ceza soruşturması sonucunda suç işlendiği kanaatine varırsa ceza davası (kovuşturma) açmak ve dava sürecine sonuna kadar iddia makamı sıfatıyla vaziyet etmek.

Bu görevlerini ise büyük ölçüde “adli kolluk” görevlileri vasıtası ve yardımıyla yerine getirir.

Yani ilgili polis ve jandarma.

Bu noktada savcı, adli kolluğun amiri konumundadır.

Bu çerçevede savcı salt yargısal değil bazen idari alanda da faaliyet gösterebilir.

Yani idari fonksiyon da icra edebilir.

Fakat idari fonksiyon icra etmesi son derece kısıtlı ve istisnaidir.

Bunlar,

- Soruşturma ve kovuşturma kapsamındaki gerekli hallerde adli kolluk birimlerine emir ve talimat vermek,

- Soruşturma kapsamındaki kanıtların kaybolmaması ve zarar görmemesi için geçici önlemler almak,

- İhtiyaç olduğunda diğer yargısal ve idari makamlardan veya özel kişilerden bilgi ve belge istemek,

ile sınırlıdır.

Cumhuriyet savcısının bu bağlamdaki görevleri kanunda (CMK m.160, m.161, m.109) açıkça belirlenmiş ve idareler üzerinde bunlardan başka yetki öngörülmemiş.

Eğer savcı buradaki istisnai haller dışında idari fonksiyon icra ederse ve........

© T24