İsrail Güvenlik Kabinesi, 8 Ağustos'ta Gazze’nin tamamen işgal edilmesine yönelik planı onayladı, ilk başlarda işgale itiraz eden Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir de işgali planına onay verdiğini açıkladı. Zamir, öncesinde yaptığı açıklamalarda, Gazze’nin tamamen ele geçirilmesinin personel yetersizliği ve asker yorgunluğu nedeniyle oldukça riskli olduğunu ısrarla vurgulayarak Gazze’nin tamamının işgaline karşı çıkmıştı. Hükümete destek veren ultra-Ortodoks bakanlar savaşı göze alamayan genelkurmay başkanını istifaya davet etmişlerdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı, Gazze’nin işgal planının hem askeri hem de altyapı açısından uygulanabilmesi için yaklaşık 200 bin yedek askere ihtiyaç duyulduğunu bildirdi.

Acil personel ihtiyacı, dini gerekçelerle askerden muaf tutulmakta olan ultra-Ortodoks Yahudi Haredilerin askere alınmasını acil bir mesele haline getirdi. Ultra-Ortodoks hahamlar bunun inançlarına aykırı olduğunu, askere almada ısrarcı olunmasının İsrail içinde bir iç savaşa yol açacağını ilan ettiler.

Bu yazımızda, Gazze’yi tamamen işgal planının İsrail’i kaçınılmaz şekilde bir iç savaşa götüreceği, yerinde bir tabirle, Dimyat'a pirince giderken nasıl evdeki bulgurdan olacağı anlatılmaya çalışılacaktır.

Haredilerin Askere alınması tartışmaları

9,8 milyonluk İsrail nüfusunun yaklaşık 7.1 milyonu (s) Yahudilerden oluşmaktadır. Dini esaslara dayalı hayat tarzlarını orduda sürdüremeyecekleri gerekçesiyle askerliği reddeden ultra-Ortodoks Harediler ise İsrail Yahudi nüfusunun yaklaşık ’ünü teşkil etmektedir. 2024 itibarıyla 1,39 milyonluk Haredi nüfusun yaklaşık �’i Aşkenaz, ’si ise Sefarad kökenlidir. Aşkenaz Harediler siyasette Birleşik Tevrat Yahudiliği ile, Sefarad Harediler ise Şas ile temsil ediliyorlar.

Tevrat ve haham geleneklerinin öğretildiği Yeşivalarda öğrenim gören Harediler, İsrail kurulduğundan bu yana dini eğitim almaları sebebiyle askerlikten muaf tutuldular. Hızla artan nüfusları sebebiyle genişleyen askerden muafiyet ağı zamanla Haredi olmayan diğer Yahudiler nezdinde eşitliğe aykırı uygulama olarak tepki çekmeye başladı. 7 Ekim Aksa Tufanı’ndan sonra yüzbinlerce Yahudi asker alınırken ve savaşın zorluklarını yaşarken Haredilerin askerlik dışı tutulması onlara yönelik öfkeyi artırdı. İsrail Yüksek Mahkemesi, Haziran 2024'te Haredilerin zorunlu askerlikten muaf tutulmasının yasal dayanağı olmadığına, askerliğe uygun olanların orduya alınması gerektiğine karar verdi. Ayrıca, askere gitmeyen Haredilerin devlet tarafından finanse edilen sosyal yardım ve eğitim desteklerinden yararlanamayacağını hükme bağladı.

İsrail ordusunun Temmuz ayından itibaren 54.000 Harediye celp göndermeyi planladığı ve askerlikten kaçanlara yaptırımlar uygulama hazırlığının olduğu ortaya çıkınca, ünlü Haham Yitzhak Yosef başta olmak üzere kıdemli hahamlar IDF tarafından gönderilen celp emirlerinin yırtılması çağrısı yaptılar. Yosef, askerlik zorunluluğunun Haredi yaşam tarzına ve dini değerlere aykırı olduğunu savunarak, bu politikanın toplumu bölmeye yönelik bir tehdit olduğunu belirtti. Bu açıklamaları dini bir fetva olarak kabul eden bazı Haredi gruplar, yoğun olarak yaşadıkları Bney Brak ve Kudüs gibi şehirlerde zorunlu askerlik karşıtı protestolar düzenlediler, 24 Aralık 2024'te Bney Brak'ta yolları kapatarak "Askere gitmektense ölmeyi tercih ederiz" sloganları atarak polisle çatıştılar.

Eski Kudüs İşleri Bakanı ve Birleşik Tevrat Yahudiliği milletvekili Meir Porush, Haredi asker kaçaklarının tutuklanmasını protesto etmek için Başsavcı Gali Baharav-Miara'nın ofisi önünde açlık grevi başlattı ve verdiği bir röportajda, askerlik yasasıyla ilgili tartışmaların iç savaşa dönüşebileceği konusunda uyardı. Parush, "İsrail Devleti'nde Haredim ile laik İsrailliler arasında bir iç savaşa doğru gidiyoruz. Tüm bunlar Başsavcı'nın eseri. İşte o buna sebep oluyor," diye uyardı.

Haredi topluluğunun önemli dini liderlerinden Haham Dov Landau, Netanyahu hükümetinin Haredileri askere alma politikasını "Siyonist hareketin dünyayı felakete sürüklediği" iddiasıyla eleştirdi ve Yeşiva öğrencilerinin askere gitmeyeceğini ve bu konuda direneceklerini belirtti. Sözcüsü de, "İsrail Devleti, Yeşiva öğrencilerine savaş açtı. Haredi Yahudiliği, daha önce hiç olmadığı kadar küresel bir mücadeleye girişecek" diyerek, askere alma politikasının........

© Stratejik Düşünce Enstitüsü