NATO, yani Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, siyasi ve askeri bir ittifaktır. Örgüt, İkinci Dünya Savaşı sonrasında 1949 yılında, üyelerinin kolektif güvenliği sağlamak amacıyla 12 ülke tarafından kuruldu ve zamanla genişleyerek üye sayısı 32’ye ulaştı.

2025 yılı itibarıyla NATO üyesi ülkeler şunlardır; Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Arnavutluk, Almanya, Belçika, Birleşik Krallık (İngiltere), Bulgaristan, Çekya (Çek Cumhuriyeti), Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hırvatistan, Hollanda, İspanya, İsveç, İtalya, İzlanda, Kanada, Karadağ (Montenegro), Kuzey Makedonya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Norveç, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Türkiye, Yunanistan.

İttifakın temel amaçları aşağıdaki gibi sıralanmaktadır.

Ancak, 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı, Çin'in Asya-Pasifik’teki artan etkisinin önlenmesi, küresel güvenlikte artan hibrit tehditler sebebiyle, NATO liderleri 2023 Vilnius Zirvesi’nde, %2’lik oranı bundan sonra "tavan" değil, "taban" harcama seviyesi olarak kabul ettiklerini ilan ettiler.

Belki en az bunlar kadar etkili olan ABD’nin ittifaktan ayrılma tehdidi oldu. ABD Başkanı Donald Trump, ilk başkanlık döneminde 2018’te Brüksel’de düzenlenen NATO zirvesinde, bazı ülkelerin savunma harcamalarını artırmadığı gerekçesiyle ABD’nin NATO’dan çıkmayı düşünebileceğini ima etti. İkinci başkanlık döneminde, 6 Mart 2025’te yaptığı Oval Ofis’te yaptığı basın açıklamasında “Eğer ödemezlerse, onları savunmayacağım; hayır, onları savunmayacağım” dedi. NATO üyesi ülkelerin toplam savunma bütçesinin f’sının ABD’ye ait olduğu göz önünde bulundurulduğunda bu tehdidin etkisi diğer NATO üyeleri üzerinde korkutucu olmuştur.

Üye ülkelerin NATO bütçesine katkıları

2024 yılı için NATO'nun ortak fonları (Sivil Bütçe: 438,1 milyon €, Askeri Bütçe: 2.030 milyon € ve NATO Güvenlik Yatırım Programı- NSIP: 1.300 milyon €) toplamı 3.768,1 milyon Euro'dur.

ABD, NATO bütçesinin yaklaşık ,34'ünü oluşturarak en büyük katkıyı sağlarken Almanya, Birleşik Krallık, Fransa ve İtalya gibi ülkeler, katkı oranları itibariyle ilk 5'te yer almaktadır. Türkiye ise %4,73'lük katkı oranıyla ilk 10 içinde bulunmaktadır.

NATO’nun 2024 raporuna göre, bütçenin yaklaşık �’sini karşılayan ve katkı payı %2’yi aşan ilk 11 ülkenin katkı oranı ve katkı tutarı aşağıda gösterilmiştir. Bu analizimizde esas olarak bu ülkeler ele alınacaktır.

NATO üyelerinin mevcut savunma harcamaları

2014 yılında Galler Zirvesi'nde alınan kararla, her üye ülkenin, 10 yıl içerisinde Gayri Safi Yurt İçi Hasılası'nın (GSYİH) en az %2'sini savunmaya ayırması kararlaştırılmıştır.

Ancak, 2022’de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı, Çin'in Asya-Pasifik’teki artan etkisinin önlenmesi, küresel güvenlikte artan hibrit tehditler sebebiyle, NATO liderleri 2023 Vilnius Zirvesi’nde, %2’lik oranın bundan sonra "tavan" değil, "taban" harcama seviyesi olarak kabul edildiğini açıkladılar.

NATO'nun 2025........

© Stratejik Düşünce Enstitüsü