Donald Trump, bazı ülkelere ve liderlere daha önce ne demişti, şimdi ne diyor? Trump’ın Körfez turu İsrail’de nasıl karşılık buldu? Bu yazıda ABD ve başkanı Donald Trump’ın değişen/dönüşen politikalarını ve içinde olduğu çaresizlik deryasındaki çırpınışını değerlendireceğiz.

Trump’ın İlk Döneminde Tehditler

ABD, daha önce tehdit ettiği ülkelere muhtaç hale geldi ve şimdi o liderleri tebrik ve takdir ediyor. O liderler mi değişti yoksa ABD mi değişti?

Türkiye’ye Yönelik Tehditler: Trump, 2018’de Türkiye’ye yönelik sert ekonomik tehditlerde bulundu. Rahip Andrew Brunson’ın serbest bırakılmaması gerekçesiyle Türkiye’ye ekonomik yaptırımlar uyguladı ve Türk lirası üzerinde baskı oluşturdu. Ağustos 2018’de Twitter üzerinden “Türkiye’ye büyük yaptırımlar geliyor!” diyerek açıkça tehdit savurdu. Çelik ve alüminyum ürünlerine ek gümrük vergileri getirdi, Türkiye’yi ekonomik olarak köşeye sıkıştırmaya çalıştı. Suriye’de YPG’ye destek vererek Türkiye’nin güvenliğini tehdit eden adımlar attı ve F-35 programından Türkiye’yi çıkarmakla tehdit etti. Bu dönemde Trump, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı kişisel olarak hedef aldı, Türkiye’yi güya “stratejik ortak” olmaktan uzaklaştıran bir tavır sergiledi.

Suudi Arabistan’a Yönelik Tehditler: Trump, Suudi Arabistan’ı ekonomik bağımlılık üzerinden sık sık tehdit etti. 2018’de Cemal Kaşıkçı cinayeti sonrası Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ı (MbS) eleştiren Trump, Suudi Arabistan’ı “ABD’nin koruması olmadan iki hafta dayanamazsınız” diyerek açıktan hedef aldı. Suudi Arabistan’ın petrol gelirlerine ve silah alımlarına bağımlı olduğunu ima ederek, “Bize ödeme yapmalısınız” tarzında küçümseyici bir dil kullandı. Bu, Suudi liderliğini hem aşağılayan hem de ekonomik baskıyla hizaya getirmeye çalışan bir yaklaşımdı.

Katar’a Yönelik Tehditler: 2017’de Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve Mısır’ın Katar’a uyguladığı ambargo, Trump’ın yönlendirmesiyle başlamıştı. Trump, Twitter’da Katar’ı “terörizmi finanse etmekle” suçlayarak ambargoyu haklı gösterdi. Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani’yi hedef alan bu söylem, Katar’ın İran ve Türkiye ile yakınlaşmasını engellemeye yönelikti. Trump, Katar’ı yalnızlaştırmak için Suudi Arabistan ve BAE’yi cesaretlendirdi, ancak Katar’ın direnci ve Türkiye’nin desteği bu planı boşa çıkarıldı.

Bu liderler Trump’ın ve ABD’nin kendilerine yaptıklarını unutmuş ya da önemsememiş olabilirler mi? Buna ihtimal vermek hiç de gerçekçi değil…

Trump’ın İkinci Döneminde Övgüler ve Davranış Değişikliği

2025’te Trump’ın söylemi ve davranışları dramatik bir şekilde değişti. Trump şu anda Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar’ı siyasi, ekonomik ve diplomatik olarak övüyor, liderleriyle yakın ilişkiler........

© Stratejik Düşünce Enstitüsü