Kısa bir süre için Meksika’da bulunmamı fırsat bilerek Meksika tarihi hakkında bir yazı dizisini okurlarla paylaşmanın yararlı olacağını düşünüyorum.

İlk yazıda Meksika’yı ve halkını daha derinden kavramamıza neden olacak antik tarihini, ama özelikle Aztekleri ele alalım. Aztekler ve Azteklerin İspanyollar tarafından yıkılışı sadece Meksika’nın bugününü anlamamız için gerekli değil, aynı zamanda tarihsel materyalizmi geliştirmek için de gerekli.

Bazılarınıza bu yazıda uğraştığımız konular güncel siyasetin yakıcılığı içinde gereksiz gelebilir.

Oysa 1989 karşıdevriminden sonra Marksizm ağır bir saldırı altında kaldı. Bugün genel olarak dünyada devrimci bir atılımın eşiğindeyken Marksizm’i ve tarihsel materyalizmi parlatmak zorundayız. Unutmayalım bir kuram ne kadar çok veriyi açıklarsa o kadar parlak ve yol gösterici hale gelir.

Marx ve Engels Morgan’ın Kuzey Amerika yerlilerini ele alan Eski Toplum kitabına iyi çalışmışlar ve buradan önemli bir klasik olan Ailenin, Devletin, Özel Mülkiyetin Kökeni kitabı ortaya çıkmıştır. Ancak Kuzey Amerika yerlileri henüz tarım ve hayvancılığa geçmiş, sınıfsız bir toplum yapısı gösteriyorlardı.

Oysa tarımın çok daha fazla geliştiği ve nüfusun en yoğun hale geldiği Orta Amerika’da kıtanın ilk sınıflı toplumları ortaya çıktı. MÖ. 1500’lü yıllarda Olmek uygarlığı Orta Amerika sınıflı, devletli toplumları için ilk örneği oluşturdu. Aristokrasi ve köylülüğe dayalı bir kast sistemi olan Olmek kültürü İndüs, Mezopotamya ve Mısır’dan 1500 sene sonra onlardan tamamen bağımsız olarak ortaya çıkarak sonraki tüm Orta Amerika’daki toplumsal yapılar için belirleyici oldu.

Bu bağımsız olarak gelişen ve zamansal olarak paralel giden yapılara bakınca karşılaştırmalı tarihin tarihsel materyalizmi sınamak ve geliştirmek için ne kadar gerekli olduğunu bir kez daha anlıyoruz.

Christoph Colomb’un Amerika’ya varışından 27 yıl sonra 1519’da 11 gemiden oluşan İspanyol donanması Cortez’in komutasında kelimenin tam anlamıyla Aztek devletini yıkmak ve üzerine çöreklenmek üzere Meksika Körfezi’nde ilerliyordu.

İki yıl süren mücadeleden sonra Aztekler yenildiler, İspanyollar şu anda başkent Meksiko’nun altında kalan Aztek........

© soL