Afrika yine kapitalist yağmalamanın kıskacında. Bu kez göz dikilen nadir toprak cevherleri/elementleri (NTC). Çin’in bu konuda egemenliğine son verilmek isteniyor ve kıta maden için altüst edilmek isteniyor. Başladılar bile.

Ergin Yıldızoğlu’nun yazdığı gibi “Afrika’daki krizlerin temelinde geçmişin sömürgecilik mirası olduğu kadar günümüzde, ABD, Rusya, Çin gibi büyük güçler arasında kaynaklar ve ticaret yolları üzerine derinleşmekte olan rekabet yatıyor. Afrika, 1,4 milyarlık nüfusa, sermaye ve mal ihraç edilebilecek, kaynak çıkarılabilecek bir mekândır… Yeni teknolojilerin, yenilenebilir enerji sektörünün yükselişi Afrika’nın önemini daha da artırdı. Batı, Çin ve Rusya gibi güçler Afrika’nın lityum, kobalt, bakır ve nadir toprak elementleri gibi elektrikli araç bataryaları, güneş panelleri ve yarı iletkenler için ktitik kaynakları üzerindeki kontrolü ele geçirmek için kıyasıya rekabet ediyorlar.”

2021 yılında NTC talebi 125.000 ton. 2050 yılı için öngörülen talep ise 315.000 ton. Çin rezervlerin yüzde 47’sine sahip. Ayrıca dünyada birinci üretici ve toplam üretimi 120-130.000 ton ki bu da dünya üretiminin yüzde 70’idir. Bir karşılaştırma yaparsak dünyada üretilen demir 2 milyar tondur ve 1 kilogram galyum 150 dolar olup demirden 9000 kat pahalıdır.

Bu konuda Den Xiaping şöyle der: “Petrol Ortadoğu’ya aitse NTC de Çin’e aittir.” Avustralya 20.000 ton, ABD ise 15.000 ton üretiyor. G.Amerika’da, Okyanuslar’da, Kutuplarda, Trump’un satın almak istediği Grönland’da ve hatta Ay’da bile var. Ama gözler Afrika’da. 2011 yılında Çin’in NTC’yle ilgili olarak kota koymasından sonra fiyatlar arttığı gibi rekabet de giderek artmaktadır. Örneğin disprosyumun fiyatı yüzde 10.000 arttı!

2030 yılına kadar nikel talebinin 2 kat, kobaltın 3 kat artacağı öngörülürken bir NTC olan lityumun talebi ise 10 kat artacağı hesap ediliyor.

2011 yılında piyasası 1,25 milyar dolar olup piyasası da pek olmadığından fiyatının oluşması konusunda pek açıklık yoktur.

Bill Gates ve J. Bezos da işin içinde ve Kobalt Metals ile 537 milyon dolar NTC arayışı içinde.

Evet dünya haritası NTC çevresinde şekilleniyor ve NTC’nin talebi ve fiyatı giderek artıyor. Afrika’da el değmemiş kaynaklar olduğundan güçler arası rekabet de artıyor. Dünyadaki NTC kaynaklarının yüzde 40’ının Afrika’da yattığı söyleniyor.

Yeni kaynak arayışı sürmek zorunda çünkü NTC’nin şimdilik yerini alacak maden yok. Ancak almaşık alaşımlar için projeler var. Fosfat, demir........

© sendika.org