Türkiye hayvancılık sektörü, son yıllarda maliyet, kur ve arz dengesizliğinden beslenen içinden çıkılması zor bir sarmalın içinde. Gün geçmiyor ki, et ve süt sektöründeki üreticiler gelecekle ilgili alarm zillerini çalmasın. Peki, neden marketteki et reyonundan pirzola alırken kendimizi mücevherci dükkanında gibi hissetmeye başladık?

En temel protein ihtiyacının başında gelen et ve süt ürünlerinin fiyatları neden durdurulamaz bir artış trendine girdi?

Bu sorunsalı daha iyi anlamak için yağmurlu bir günü seçtim ve gemini.google.com ile Türkiye’deki kırmızı et sektörünün topografyasını çıkartmaya çalıştım. Tabi kısa bir makalede böylesine geniş ve temel bir konuyu hakkı ile işlemek imkansız. Bir finansçı olarak benim tarım hakkında ahkam kesmemin doğru olmayacağını bilsem de, et fiyatlarının neden sürekli arttığı konusunda merakımı gidermek için yaptığım araştırma özetini aşağıda paylaşıyorum.

Kırmızı et fiyatlarının sürekli artmasının altındaki kronik sorunlar neler?

1) Yüksek yem fiyatları: Türkiye’deki yem sektörü yılda 30 milyon tonluk bir üretim gerçekleştiriyor. Avrupa’da 1 numara. Ne var ki, bunun hammaddesinin yüzde 40’tan fazlası ithalatla karşılanıyor. Her ay 1,1 milyon ton cıvarında mısır, soya, ayçiçek küspesi vb. protein içeren yem hammaddesi ithal ediliyor. Geçen sene, bu ithalata 5,1 milyar dolar döviz harcandı. Yem üretiminin yüzde 60’ı kırmızı et ve süt üretiminde kullanılan hayvanlar tarafından tüketilmekte. Sektörün geleceği ile ilgili alarm zilleri çalan ve bunun dozajını giderek arttıran modern çiftçi Sencer Solakoğlu’na göre, bugünler henüz iyi günlerimiz. Veriler, halihazırda Türkiye’deki yem fiyatlarının AB’ye göre yüzde 20 ila 30 arasında daha yüksek olduğunu gösteriyor.

2) Düşük Süt Fiyatı: Türkiye’de süt fiyatı Ulusal Süt Konseyi tarafından belirleniyor. USK, kendisini çiğ sütü hammadde olarak kullanan kutu süt, peynir ve yoğurt üreticileri ile, çiğ sütü ürün olarak bu işletmelere satan çiftçiler arasında bir denge olarak görüyor. Ne birini ne de diğerini batırmamak için büyük politik zorluklar ile bir fiyat belirliyor. Süt fiyatını baskılamak, arka planda başta yatırım yoğun büyük süt........

© Şalom