Bir zamanlar televizyonun mezarını kazanlar, şimdi onun ruhunu platformlara çağırıyor. “Televizyon öldü” diyorlardı ama yanlış; televizyon ölmedi, sadece kılık değiştirdi!

Ulusal kanal dizileri birer birer dijital platformlara taşınıyor, sanki orada yeniden doğacaklarmış gibi. Oysa olan şey yeniden doğuş değil, zihinsel olarak ölmüş bir sistemin, algoritmalarla yeniden yürütülmesi.

Reklamdan kaçan izleyici, şimdi o reklamsız boşluğu dolduracak kadar anlamsız içeriklere maruz kalıyor. Platformlar “özgürlük” diyerek girdikleri bu sahada, eski televizyonun en sıkıcı reflekslerini tekrarlıyor. Bir farkla: artık hiçbir yapımcı “reyting düştü” bahanesine sığınmıyor, çünkü o görevi algoritma üstlendi.

Ulusal kanal dizilerinin dijital platformlara taşınması, yüzeyde “TV ölmedi, sadece format değiştirdi” gibi okunabilir ama mesele bundan ibaret değil. Evet, izleyici artık yayın saatine mahkûm değil, reklamdan kaçıyor, kendi zamanını yönetiyor. Fakat bu göçün bedeli ağır. Çünkü platformlar, bir zamanlar “niş alan” diye korudukları özgürlük bölgesini adım adım televizyonun en kalıplaşmış alışkanlıklarına teslim ediyor.

Kendine “dijital” diyen platform, algoritmanın rehberliğinde televizyonculuktan bile daha muhafazakâr hale geldi. Oysa teknolojinin sağladığı özgürlükle cesaret artmalıydı; tam tersi, risk sıfırlandı.

Bundan on, on beş yıl önce “Kâbuslar Evi” gibi mini diziler, “Acayip Hikâyeler” gibi çizgi uyarlamaları, ana akımın içinde bile nefes alan işlerdi. Şimdi platformların vitrininde dönüp duran şey ise aynı kalıptan çıkmış senaryolar: İstanbul’da yaşayan 30-40 yaş arası orta sınıf, çalışkan ama duygusal kadınlar, iyi giyimli erkekler, ofis dramı, biraz da ‘kişisel gelişim’. Bu izleyici grubunun dışında kimseye hitap etmeyen, tıpkı haftalık prime time........

© Öteki Sinema