‘Merhamet’; ‘rahime-rahmet’ kökünden gelir. Bu da; merhameti hak etmiş birine ihsanda (iyilikte) bulunma konusundaki acıma, şefkat ve sevgi gösterme, koruma, yardım etme, affetme gibi anlamlara gelir.

‘Rahmet’; merhamet edilene ihsan, bağış ve lütûf gerektiren bir kalp yumuşaklığı (müşfiklik) ve merhamet, sevgi ve şefkat, rikkat (incelik), ihsan ve ni’met verme gibi merhametle ilgili bütün unsurları içerisine alır.

Türkçe’de bu kökten gelen; ‘Rahman’, ‘Rahîm’, ‘rahmet’, ‘rahmetli’, ‘istirham’, ‘rahim veya ana rahmi’, ‘sıla-i rahîm’, ‘merhametli’ kelimeleri kullanılıyor. Bunların hepsinde de acıma, şefkat etme, koruma, ihsanda (iyilikte) bulunma anlamları vardır.

Türkçede ‘rahmeti’ karşılamak üzere kulllanılan acıma duygusu veya esirgeme kelimeleri onu ifade etmeye yetmez. Rahmet, hem merhamet etme, hem de bunun sonucu olarak ihtiyaç giderme ve zor durumda olanı zorluktan kurtarma anlamlarını taşır.

Rahmet sıfatı Allah (cc) hakkında, merhamet sıfatı ise insanlar hakkında kullanılır.

Allah’ın (st) kullar hakkında en çok işleyen ve en belirgin sıfatı ‘rahmet’tir. Allah (cc) in gazap etmesi veya cezaya çarptırması şartlara (yani isyana, aşırı suça) bağlı iken, rahmeti bir şarta bağlı değildir.

Allah’ın rahmet sıfatı O’nun âlemlerin Rabbi ve her şeyin yaratıcısı oluşunun bir gereğidir. Allah’ın rahmeti bütün yaratıklar hakkında geneldir.

O, yarattığı varlıkların hayatları için gerekli olan şeyi yaratmayı kendi üzerine almıştır. O, devamlı olarak rızık vermekte, sürekli ihsanda bulunmaktadır. Yaratma işi, yer ve üzerinde olanlar, gökler, insanlara kabiliyet ve irade verme, organlar, rızıklandırma ve ni’met verme bir rahmettir ve O’nun Rahman oluşunun bir sonucudur.

“Göklerde ve yerde olanlar kimindir?” diye sor. De ki: “Allah’ındır. O, kendi üzerine rahmeti yazmıştır. Sizi, gerçekleşmesinde asla şüphe olmayan kıyamet gününde mutlaka toplayacaktır.” Kendilerini ziyan edenler var ya, işte onlar inanmazlar.” (En’am 6/12. Ayrıca bkz: En’am 6/54)

O’nun rahmeti bütün âlemleri kuşatmıştır. (A’raf 7/156)

Allah’ın yeryüzündeki ve âhiretteki rahmeti ‘adalet’ şeklinde görülür. Allah’ın insanların yaptıklarına uygun karşılık vermesi, günahkârları bağışlaması, tevbe edenleri affetmesi O’nun rahmetidir.

Allah (cc) insanlara merhamet ettiği için onlara hem akıl ve muhakeme gücü, hem de onları doğru yola götürecek rasûller (elçiler) ve kitaplar göndermiştir.

“Sana Kitabı (Kur’an’ı) her şeyi açıklayıcı, hidayet ve rahmet olarak ve müslümanlara müjde olarak indirdik.” (Nahl 16/89. Bir benzeri: Lukman 31/2)

İnsanları hidâyete götürecek, onları tezkiye edecek (arındıracak) ve irşad edecek nübüvvet (peygamberlik) kurumu da bir rahmettir. (En’am 6/157)

Merhamet sahibi Allah (cc), şefkatli ve merhametli olan (Tevbe 9/128) Muhammed’i........

© Mir'at Haber