Mekkeli Arapların susuz, ekinsiz ve kurak bir çölde yaşadıklarını biliyoruz. Çoğumuz bundan dolayı Arapların denizcilik ve deniz araçlarından bihaber oldukları zannedilebilir. Oysa hem ayetler ve hadisler hem de İslam tarihi verileri, Mekkelilerin deniz ve deniz araçlarıyla ilgili malumatlarının olduğunu göstermektedir Kur’an’da denizde yaşanan kasırga ve tufanlar gibi hava olayları, denizden çıkarılan inci ve mercanlar ve gemilerin çeşitli isimlerine varana kadar pek çok hususa değinilmiştir. Elbette bunlar, kitabın dünya ve ahiret saadetine insanları ulaştırma amacı çerçevesinde yer bulmuştur.

Gemi: İnsanlığın Tarihi

Kur’an’da Hz. Nuh dönemindeki Tufan’da Müslümanların tahtalardan ve tahtaların tutturulmasını sağlayan çivilerle (dusur) yaptıkları bir gemiye binmesi anlatılmaktadır (el-Kamer 54/13). Ayrıca Hz. Musa’nın Hızır ile yaptığı gemi yolculuğu, İslam eğitim metodolojisindeki hoca-talebe ilişkisinin güzel örneklerini anlatmaktadır (el-Kehf 18/71, 79). Hakka inanmayan bir halkı terk etmekten başka bir yol bulamayan Hz. Yunus, balık tarafından yutulmadan önce bir gemide yolculuk yapıyordu (es-Sâffât 37/140). Bütün bunlar insanlığın ilk dönemlerinden beri geminin yaşadığımız coğrafyada bilindiğini göstermektedir.

Kur’ân-ı Kerim’de gemi kelimesinin birkaç karşılığı bulunmaktadır. Bunlar sefîne, câriye (çoğulu cevârî ve câriyât) vefülk kelimeleridir. Hz. Mûsa ile Hızır, sefîneye binmiştir (el-Kehf 18/71). Denizde ya da nehirde akarcasına kayarak giden gemilere ise câriye denmiştir ve bu kullanım genelde daha sık görülür (Rahmân 55/24).Hz. Nûh’un gemisi, fülk olarak geçer (Hûd 11/37). Çünkü fülk, çok daha büyük olan ve özellikle deniz taşımacılığında kullanılabilen bir gemi türüdür. Tufan’dan kurtulanların güvenle sığındığı bir taşıyıcıdır. Tufan başladığında bu gemide değilseniz suda boğulup gidersiniz. Yükü, hakikat ve sadakattir. Kaptanı, bir peygamber; personeli müminlerdir. Gemiye binen kurtulmuştur. Bu bir!

Gemi: Bir inanç ve Kimlik

Kur’ân-ı Kerim’de gemiler, Allah’ın gücünü ve yaratıcı olduğunu anlamamız için yer alır. Bu amaçla “gemilerin deniz üzerinde rüzgârın tesiriyle dağlar gibi gitmesinin Allah’ın varlığına delâlet ettiği (eş-Şûrâ 42/32), denizde yüzüp gitmeleri için gemileri insanların emrine ve hizmetine verdiği (İbrâhîm 14/32; el-Bakara 2/164) anlatılmıştır. Bir ayette de Mekkeli müşrikler tarif edilirken “gemilere bindikleri zaman ihlâsla Allah’a yalvardıkları, fakat salimen karaya çıktıklarında hemen O’na ortak koştukları” (el-Ankebût 29/65) anlatılmaktadır.

Hz. Peygamber’in arkadaşları, 615 yılında Habeşistan’a hicret ederken gemiyle........

© Milli Gazete