IMF, “Son 80 yıldır çoğu ülkenin faaliyet gösterdiği küresel ekonomik sistem sıfırlanıyor” diyerek tarihi bir kırılmaya işaret ediyor. Dünya sahnesi, II. Dünya Savaşı sonrası kurulan liberal ekonomik düzenin çözülmeye başladığı, güç dengelerinin yeniden şekillendiği bir döneme giriyor. ABD-Çin ticaret geriliminden Rusya’nın enerji hamlelerine, BRICS’in çok kutuplu dünya vizyonundan Avrupa’nın ekonomik çalkantılarına kadar her gelişme, bu dönüşümün ayak sesleri. Küresel düzen, hem fırsatlar hem de tehditlerle dolu bu yeni dönemin eşiğinde.

Realizmin Sert Yüzü: Güç Mücadeleleri ve Sıfırlanan Dengeler

ABD’nin Çin’e uyguladığı gümrük vergilerini çekmesi, buna karşılık Çin’in ABD ürünlerine �’lük tarife getirmesi, realizmin “güç belirleyicidir” anlayışını yeniden sahneye taşıyor. IMF’nin küresel büyümenin %1,5 daralabileceğini öngörmesi, bu sıfırlanan sistemin bedelini yalnızca büyük oyunculara değil, Türkiye gibi ihracat odaklı ekonomilere de yükleyebileceğini gösteriyor. Bu güç mücadelesi, altın fiyatlarını zirveye taşırken dolar endeksini dibe çekiyor. Ticaret savaşları, mevcut sistemin çatırdadığının bir göstergesi. Artık kazan-kazan değil, sıfır toplamlı oyunlar masada.

Liberalizmin İnce Çizgisi: Sıfırlanan Düzenin Yeniden İnşası Mümkün mü?

Liberal teori, devletlerin işbirliğiyle ortak refah yaratabileceğini savunsa da bu fikir, yeni dönemde daha kırılgan. Umman’daki ABD-İran müzakereleri, yaptırımların hafifletilmesi ve nükleer anlaşmaya dönüş ihtimaliyle liberalizmin soluk aldığı anlar yaratıyor. Ancak sıfırlanan sistemin yeniden inşası, realist güç mücadelelerinin gölgesinde gerçekleşiyor. Türkiye’nin olası arabulucu rolü, bu yeni düzende diplomasinin inşa edici etkisini koruyabilir. Ama liberal iyimserlik, tarihsel bir yol ayrımında kendini tekrar kanıtlamak zorunda.

Yapısalcılığın Yükselişi: BRICS ve Yeni Ekonomik Düzen........

© Milat