David P. Baker, “The Schooled Society: The Educational Transformation of Global Culture” adlı eserinde iki yüzyıllık eğitim maceramızı “okullaşmış toplum” şeklinde özetleyerek büyük eğitim devriminden bahseder.

Ona göre eğitim hem bir kurtarıcı hem de günah keçisidir. Yani bir taraftan her sosyal sorunun çözümü olarak görülürken diğer taraftan da ekonomik, toplumsal, kültürel sorunların sebebi olarak suçlanır.

Çünkü eğitim topluma çok fazla anlam yükleyen güçlü bir kurum haline gelmiştir. Öyle ki bugün insanın gelişimi için en meşru yol olarak görülüyor.

Bu bakımdan eğitimin toplumsal kurumları dönüştürme kapasitesi vardır. Kendi kültürel mantığını topluma yayar ve toplumun zihinsel çerçevesini kurar.

Böyle bir ortamda “hakikat” artık bireysel deneyime değil, kurumsal otoriteye dayanıyor. Üniversite, neyin doğru neyin yanlış olduğuna yön veren epistemik bir otorite haline gelmiştir.

Eğitimde başarı ise modern toplumun “ahlaki erdemi” olarak görülür. Notlar, sınavlar, testler; moral ölçütler gibi değerlendirilir.

Başarılı bireyler “çalışkan, sorumlu, akıllı” olarak etiketlenir. Doktor, mühendis, öğretmen, avukat vb. meslekler üniversite diplomasına “bağımlı” hâle gelir. Toplumsal güven, diploma üzerinden........

© Milat