Türkiye’nin farklı bölgelerinden ve şehirlerinde uzun süre bulunma imkânım oldu. Bu yerlerde- şehirli (merkez) ve köylü (çevre) gerilimi hep dikkatimi çekti. Bu durumu çocukluğumun geçtiği Kahramanmaraş’ta da, Pazarcık ilçesinde de gözlemledim. Hatta bir şehirlinin (!) “herkes cenazesini Ulucami’den kaldırıyor” sözü tanıdıklar arasında espri konusu olurdu.

Görev yaptığım bir şehirde “Gadasını aldığım yerlimisin” demeleri beni taa küçüklük anılarıma götürmüştü. Burada da -belki yanlış bir algıdır- cenazelerin kaldırıldığı camilere vurgu vardı. Birkaç gün önce okuduğum bir haber bu şehirdeki hatıralarım canlandırdı: “Yerli halkın cenazesi Cami Kebir’den, köylü halkın cenazesi ise Hunat Cami’den kaldırılıyordu. Asri Mezarlığın içerisine yapılan Cami’nin açılışından sonra yerli ve köylü kavramı cenaze törenlerinde kalktı. (https://www.kayserianadoluhaber.com.tr/kayseri-de-yerli-koylu-ayrimi-boyle-kalkti/148455/).

Alandan aktardığımız bu kısa girişten sonra işin bilimsel tarafına gelelim.

Teori

Merkez-çevre ilişkisi, bir sistemdeki merkezde bulunan unsurların, çevredeki unsurlarla olan etkileşimini, bu etkileşimlerin sonucunda ortaya çıkan eşitsizlikleri ve bağımlılık ilişkilerini açıklayan bir kavramdır. Bu kavram, genellikle coğrafya, sosyoloji, ekonomi ve siyaset bilimi........

© Milat