Kemal Tahir için önce doğru düşünme ve içinde bulunduğun konumu durumu doğru tanıma gelir. Bu nedenle kendi gerçeğini tanımak öncelikli tefekkür ölçeğidir. Kemal Tahir’e göre ‘’kendi gerçeğinden kaçış bir nevi yenilgidir.’’ Bu nedenle batı ile münasebetlerimizin temel karakteristiğini çözmek de bu gerçeklerden birisidir. Ona göre doğru yerden bakış gerçeğe ulaşmanın ana temelini teşkil eder. Bu açıdan ‘’batının bizden hakkımızdaki cehaletine, düşmanlığına, hiç değilse küçümsemelerine uygun’’ luk penceresinden arayışlara dayanmadan, kendi gerçeğimizi ve medeniyetimizi esas alan bir çözüm hedefimiz olmalı. Bunun içinde öncelikle zihinler gerçekliği kavrayabilecek hale getirilmeli. Ve vatandaşa ‘’eğitim’’ fikri bir bütünlük içinde verilmeli. Ona göre batılılaşma zihinlere yerleştirilen taklit bakış yerine kendi gerçekliğimiz üzerinden yükselmeyi hedefleyen ‘’bilmediklerimizi alarak bilgimizi zenginleştirmek’’ şeklinde bir yenileşme hedefine dayanmalı. Bu anlayış eğitimde de aynı yöntemle uygulanmalı.

Cumhuriyet sonrası Türkiye’nin en çetin meselelerinden biri eğitimdir. Sadece okullaşma oranı, öğretmen yetiştirme veya müfredat değil; aynı zamanda “nasıl bir insan yetiştirmek istiyoruz” sorusu, bu meselenin merkezindedir. Bu sorunun çevresinde ise edebiyatın, düşüncenin ve siyasal arayışların iz bıraktığı önemli figürler vardır. Kemal Tahir, bu figürlerin en özgünlerinden biridir. Özellikle Bozkırdaki Çekirdek romanı ve Kemal Tahir’le Sohbetlerde dile getirilen görüşleriyle, Türkiye’nin eğitim modelini sorgulamış. Yüzünü Batı’ya dönerek halkından uzaklaşan bir eğitim sistemine esaslı eleştiriler getirmiştir.

Bozkırdaki Öğretmen: Roman Değil, Toplumsal Teşhis

1950’li yıllarda kaleme alınan Bozkırdaki Çekirdek, bir köy öğretmeninin hikâyesinden ibaret değildir. Bu roman, Cumhuriyet devriminin kırsala eğitim yoluyla yayılmasını hedefleyen köy enstitüsü sisteminin başarısızlıklarını sorgulayan,........

© Maarifin Sesi