Büyüyenay Yayınları’nın Sermet Muhtar’dan sonra Adnan Giz’in külliyâtına başladığını duyduğumda nasıl sevindiğimi anlatamam. Basıma ‘Türk Basınında İlân’, ‘Esâfil-i Şark’ ve ‘Belgelerle Sanayi Tarihimiz’ kitaplarıyla başlanmış, yayıma da Mustafa Kirenci ve Ali Giz hazırlamış. Unutturulmaya bırakılan isimleri yeniden gündeme getiren Büyüyenay gibi kadirşinâs yayınevlerine hayrânım. Başta Kirenci olmak üzere, Büyüyenay’ın yayıncılık anlayışına katkıda bulunan bütün arkadaşlara şükrâniyetimi sunarım.

‘70’lerde Adnan Giz’i ara sıra Kadıköyü’nde görürdüm, ismini ise Varlık, Hayat ve Hayat Tarih dergilerinden biliyordum. Akşam ve Cumhuriyet gazetelerinde de yazılarının çıktığı söylenirdi ama yazılarını ben anımsamıyordum. Vefâtından kısa bir süre önceyse, sanırım ‘88’de, İletişim Yayınları’ndan ‘Bir Zamanlar Kadıköy’ isimli harika kitabı çıkmıştı, sadece semt-i dildârımın ismini Kadıköyü yerine Kadıköy şeklinde telaffuz ettiğinden itirâz etmiştim.

Büyüyenay Adnan Giz’in külliyâtına ‘Türk Basınında İlân’, ‘Esâfil-i Şark’ ve ‘Belgelerle Sanayi Tarihimiz’ kitaplarıyla başladı, üçünü de yayına Ali Giz ve Mustafa Kirenci hazırlamış. İlk kitap ‘Türk Basınında İlân’ olmasına rağmen ben yazıma ‘Esâfil-i Şark’ ile başlayacağım. Bunun nedeni Esâfil-i Şark’ın şamata için devrin en önemli kültür insanlarının kurduğu bir mahfil olmasıdır. Bu mahfilden ‘Edebiyatın Kadıköyü’ kitabımın birkaç bölümünde bahsettiğimi mutlaka bilenleriniz vardır, mahfilin roman gibi okunan tarihiyse Adnan Giz’den. Esâfil’i Şark, Bâyezîd-Şehzâdebaşı-Lâleli üçgeninde doğup yaşamıştır, muhibbânın buluşma mekânıysa Ferah Tiyatrosu’nun karşı sırasındaki Halk Kıraathânesi’dir.

Mahfilden çok isim var, ancak asıl kurucu isimlerin Emin Âli ve Nazmi Acar olduğu muhakkaktır. Nazmi Acar muhteşem işsizlerdendir, yaşamında bir iki saatliğine bile olsa ekmek parasını düşünmediği dilden dile nakledilmiştir, bir de Hayalet Oğuz’un öncüsüdür, örneğin ‘27 yılında Ercüment Behzat’ın köşkünde yiyip içmiş, köşkün Habeş beslemesi Ayşe Zehra’yı da yoldan çıkarmıştır. Mahfilin birinci adamı Emin Âli olmasına rağmen, isim babası Nazmi Acar’dır. Bu mahfildekilerin bir özelliğiyse, medenî insanın........

© Karar