Hani “yapay zeka her şeyi değiştirecek” diyorlardı ya… Evet, değiştirdi. Sadece yönü biraz farklı oldu: İlk günlerdeki “hepimize daha yaratıcı, daha rahat bir hayat” vaadi, yerini “iş ilanları niye bu kadar azaldı?” sorusuna bıraktı.

Örneğin Temmuz 2025’te ABD’de ekonomiye eklenen yeni, tarım dışı iş sayısı ciddi oranda düştü. 2005’ten beri ABD ekonomisinin bel kemiğini oluşturan hizmet sektörü, GSYH’nin yüzde 80’ini üretiyor. Geçmişte düşük ücretler yüzünden personel bulmakta zorlanan Starbucks, Costco gibi şirketler, bugün yeni mezun CV’leri arasında seçim yapmakta zorlanıyor… Çünkü iş yok. Ve bu, üniversite okumamış 45 milyon Amerikalı için zaten kapalı olan kapının, diploma sahiplerine de kapanması demek. Çalışmalar ABD’den ama bu zorluk pek çok ülke için de geçerli.

Microsoft gibi devler, binlerce çalışanı kapının önüne koyarken çeyreklik kârlarını yüzde 25 artırabiliyor. Kısacası, “çalışan başına gelir” büyüyor; çalışan sayısı küçülüyor.

Ve evet, 20 yıllık yazılım mühendisi bile eBay’de hurda satarak karavan almak zorunda kalabiliyor.

KİM İÇİN KAZANÇLI?

Üst düzey yöneticiler & Wall Street: Daha az maaş bordrosu, daha fazla yapay zekâ yatırımı, hisse başına daha yüksek kâr. “İlerleme” dedikleri şeyin özeti bu. AI becerisi olanlar: Yapay zekâ ile çalışabilen, onu yönlendirebilen, “prompt mühendisliği” bilenler ücretlerini katlayabiliyor. PwC verilerine göre, AI becerisi talep edilen işlerde maaş artışı yüzde 100’e yaklaşıyor. Yatırımcılar: Şirket değerlemeleri, “AI stratejimiz var” cümlesiyle bile fırlayabiliyor.

KİM İÇİN FELAKET?

Giriş seviyesi ofis çalışanları: Veri girişi, temel müşteri hizmetleri, sekreterlik, temel muhasebe. Yaratıcı sektörün emekçileri: Tasarımcılar, metin yazarları, seslendirme sanatçıları. Hollywood’dan bağımsız oyun stüdyolarına kadar birçok yerde yapay zeka araçları, “maliyet azaltma” bahanesiyle insanın yerini alıyor. “Güvendesin” denilen teknik işler: Orta düzey kodlama, analiz ve raporlama gibi tekrarlı iş yükleri.

İyi de yapay zeka çağı, kimin yararına? Şu anki cevap net: Üst düzey yönetim ve yatırımcılar. Ama bu cevap değişebilir… Eğer teknoloji “maliyet azaltma” yerine “insanı güçlendirme” hedefiyle kullanılırsa tabii ki… “Bir trenine bindik, evet. Ama şimdilik makinist koltuğunda CEO var ve herkes ‘Bu tren nereye gidiyor?’ diye birbirine bakıyor.”

İnternetin derin köşelerinde, kedilerin dünyayı yönettiği ve komplo teorilerinin kendi fan kulüplerini kurduğu forumlar arasında, kel ve kelleşmekte olanların en büyük dijital buluşma noktası parlıyor: Tressless. Reddit’te 400 bini aşkın üyesi var. Ben de geçen hafta Reddit’te şöyle bir tur atarken karşıma çıktı ve ilgimi çekti. Saç sorunu olanlar arasında öyle bir........

© Karar