Ecrimisil davasının hukuki dayanağı Türk Medeni Kanunu’nun 995. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan madde, bir malın zilyedi olmayan kişi tarafından mal sahibinin rızası dışında kullanılması veya işgal edilmesi halinde, malikin uğradığı zararın tazminini öngörmektedir.

Haksız işgal tazminatı, bir taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunma yetkisine sahip olmayan kişinin, mülkiyet hakkına sahip malik veya zilyedin izni olmaksızın taşınmazı kullanması ya da işgal etmesi sebebiyle ödenmesi gereken tazminattır. Bu tazminat, taşınmaz sahibinin mülkiyet ve tasarruf haklarının ihlali sonucu uğradığı kullanım kaybının karşılığı olarak ortaya çıkar. Başka bir deyişle, taşınmazın meşru hak sahibinin kullanımına engel olan her türlü izinsiz kullanım, taşınmazdan haksız yararlanma veya işgal, haksız işgal tazminatı (ecrimisil) doğurur.

Ecrimisil davası açabilmek için yalnızca mülkiyet hakkına sahip olmak şart değildir. Taşınır veya taşınmaz üzerinde zilyetlik hakkı bulunan kişiler de bu davayı açabilir. Örneğin, mülkiyet hakkı sahibi olmamakla birlikte sükna hakkına sahip olan kişiler, bu hakka bağlı olarak zilyetlik yetkisine de sahip olduklarından haksız işgal tazminatı (ecrimisil) talep edebilirler.

Paylı mülkiyet halinde, taşınmazdan yararlanamayan paydaş, bu duruma sebep olan diğer paydaşlardan haksız işgal tazminatı talep edebilir. Eğer taşınmazı işgal eden kişi, paydaşlardan bağımsız üçüncü bir kişi ise, hak sahibi kendi payı oranında ecrimisil isteyebilir.

Elbirliği mülkiyetinde de taşınmazın paydaşlar veya üçüncü kişiler tarafından haksız şekilde kullanılması halinde, ecrimisil davası herhangi bir paydaş tarafından açılabilir.

Haksız İşgal Tazminatının Şartları Nelerdir?

Ecrimisil davasının açılabilmesi için belirli koşulların mevcut olması gerekmektedir. Bu koşullar, öğretide ve yargı içtihatlarında genel kabul görmüş unsurlar çerçevesinde şekillenmiştir.

1. Haksız İşgalin Varlığı:

Ecrimisil talebinde bulunulabilmesi için öncelikle taşınmazın malikin rızası olmaksızın kullanılması veya işgal edilmesi gerekir. Bu kullanımın hukuka aykırı ve izinsiz olması, yani “haksız işgal” niteliği taşıması zorunludur. Mal sahibinin açık veya örtülü rızasına dayanan kullanımlar haksız işgal olarak değerlendirilemez. Mülkiyet, sınırlı ayni hak ya da kira sözleşmesi gibi geçerli bir hukuki ilişkiye dayanmaksızın bir taşınmazı kullanan kişi, malikinin rızası olmadan zilyetliği ele geçirmiş sayılır ve bu durumda haksız işgalden bahsetmek mümkündür.

2. Kötü Niyet Unsuru:

Ecrimisile hükmedilebilmesi için işgalcinin kötü niyetli olması aranır. Kötü niyet, işgalcinin taşınmazı kullanma hakkı bulunmadığını bilmesi veya objektif koşullar altında bilebilecek durumda olmasına rağmen kullanmaya devam etmesi anlamına gelir. Yargıtay uygulamalarında, işgalcinin haklı bir sebebe dayanmadığı veya malik ile arasında geçerli bir hukuki ilişki bulunmadığı hallerde kötü niyet karinesi kabul edilmektedir.

3. Zararın Meydana Gelmesi:

Ecrimisil, malikin taşınmazını kullanamaması veya gelir elde edememesi nedeniyle uğradığı zararın telafisini amaçlamaktadır. Burada zarar, doğrudan........

© Hukuki Haber