Sevgili dostlar,
Geçenlerde bir arkadaş, “Abi Amazon’da iş yapmaya başladım ama hesaplarım kapandı, Amazon mallarıma da, bankadaki paramama da el koydu. Kime gideceğim, nereye şikayet edeceğim, bilemedim!” şeklinde dert yanıyordu.
Diğer taraftan, Instagram ya da Facebook hesabı kapanacak diye ödü kopan insanlara da rastlamışsınızdır.
Efendim, Orta Çağ Avrupa’sında insanları köleleştiren bir feodalizm illeti var idi.
Yani bir köy vardı, bir toprak vardı, bir de toprağın sahibi efendi...
Köylü sabah erkenden kalkar, tarlasını sürerdi.
Ürününü toplar ama hasadın çoğu efendinin ambarına giderdi.
Köylü çalışırdı, efendi kazanırdı.
O düzene feodalizm derlerdi.
Bugün ise tekno-feodalizm geldi.
Bu durum, kısaca insanların emeği, dikkati ve verisi üzerinden zenginleşen dijital efendilerin kurduğu yeni bir düzendir.
Hem de 8,5 milyar insanı kapsayan ve düzen!
Bugün artık o köy yok, toprak yok ama efendi hâlâ var.
Sadece şekil değiştirdi.
Bugünkü topraklar dijital platformlar, uygulamalar ve algoritmalar olarak yeniden karşımıza çıktı.
Bizler, onların kurmuş oldukları düzen içerisinde, onların algoritmalarındaki yalanlarla kandırılırken, her yaptığımızla onlara para kazandırıyoruz.
Yeni efendiler: Google, Facebook, Instagram, Amazon, TikTok.
Yeni toprak: veriler, algoritmalar ve dijital platformlar.
Yeni köylüler ise bizleriz: gözümüzü ekranlardan ayıramayan, 8,5 milyar insan...
Yeni efendiler kumarhane sahipleri gibiler; ne olsa, ne bitse, hep onlar kazanıyor.
Amazon’da bir mal satmak için kendimizi paralıyoruz ama sonunda bakıyoruz, paranın büyüğünü onlar kapmış.
İstedikleri gibi kurallarını değiştirip istedikleri gibi seni saf dışı bırakabiliyorlar.
Çok bilinen bir hikâye var:
Bir şirket Amazon’da bebek bezi satmaya başlamış. Amazon bakmış, bebek bezleri çok satıyor; tutmuş, kendisi satmaya başlamış, o........

© Habername