Toplumun ayakta kalabilmesi için kurallara, yasaklara, ölçülere ihtiyacı vardır. Ama insanoğlu bu düzen içerisinde bir anlamlandırma çabası içine girer. Bu sebeple ahlâk, yalnızca toplumsal düzenin bekçisi değil, bireyin iç dünyasında kurduğu bir denge sistemi olarak nitelendirilebilir. Toplumsal ahlâkın dışa dönük yüzü, psikolojik olarak içsel bir vicdan mekanizmasının yansımasıdır.
Psikolojide ahlâkın gelişimi en iyi Kohlberg’in ahlâk gelişim evreleriyle açıklanır. Ona göre insan, önce cezadan kaçmak için sonra da onay almak için doğruya yönelir. Zamanla, başkalarının beklentilerinden bağımsız bir içsel ahlâk anlayışına ulaşır. Bu süreç, toplumsal kuralın içselleşmesiyle değil, bireyin kendi vicdanıyla buluşmasıyla tamamlanır Ama toplumun sesi her zaman yüksek çıkar. “El âlem ne der?” cümlesi, çoğu insanın psikolojik yönünü sessizce yönetir. Toplumsal ahlâk bazen bireysel ahlâkla çatışabilir. Kalabalık sizi onaylar ama siz içten içe rahatsızsınızdır. Ya da tam tersi vicdanınız rahattır........

© Gazete İpekyol