Tarihin en büyük sırları kitaplarda gizli. Ütopik eserlerde bile yazıldığı dönemin yaşantısı, zihniyeti hakkında bir şeyler bulabilirsiniz. Hatta ütopik eserlerde daha çok bulabilirsiniz; çünkü onlar gerçek dünyanın içler acısı durumundan kaçmak için yazılmıştır. Çoğu bir tepki, bir karşı koyuştur. Yayımlandığı dönemin sansüründen kurtulmak için içlerinden bazıları çocuk kitabı başlığı altında piyasaya sürülmüştür. Mesela Güliver’in Maceraları. Kitap dönemin siyasi ortamını yerden yere çalan bir içeriğe sahiptir. Kitabın yazarı Jonathan Swift siyasete atılmak ister, karşılaştığı zorluklar ve engeller yüzünden dünya burnundan geldiğinden bu isteğinden vazgeçip kâğıdın kalemin başına geçer ve ortaya aslında belli kitlelere çattığı bu eser çıkar. Kitapta bizi diyar diyar gezdirirken olayların geçtiği mekanlara ve anlattığı karakterlere (devler ve cüceler ülkesi) bakınca bunların aslında belli kitlelere yapılan göndermeler olduğunu fark edebiliriz. Kitabın bir baskısının ön sözünde şöyle bir bilgiye rastlarız: “İngiltere’nin baskıcı politikalarına karşı yaptığı mücadelesinde birbiri ardına çıkardığı siyasi broşürlerle İrlanda’da ulusal bir kahramana dönüştü. 1726 yılında tamamladığı ‘Gulliver’in Gezileri’ ile de tüm zamanlara yayılan bir ün kazandı. Jonathan Swift, 19 Ekim 1745’te İrlanda’da öldü. Mezarının başında kendisinin yazdığı şu cümle, onun karakterini yansıtır niteliktedir: ‘Burada, vahşi haksızlıklar karşısında kalbi paramparça olan biri yatıyor...’ “
Bunun gibi dönemini ve bağlı bulunduğu sistemi eleştiren birçok eser çıkar karşımıza. Bir tanesi de Voltaire’in “Candide”sidir, pek bilinmez. Voltaire 1759’da sansürü aşabilmek için anonim olarak yazdığı bu kitapta dönemin........

© Gazete Gerçek