Kocaeli’nin Kartepe ilçesi Uzunbey bölgesinde özel bir şirket için tasarlanan çelikhane-haddehane projesi, çevre bilimi, şehir planlama hukuku ve kamu yararı ilkeleri açısından son yılların en problemli girişimlerinden biri tezgahlanıyor. Planlanan dev çelikhane ve haddehane projesi, artık sadece bir sanayi yatırımı değil; çevresel kırılganlık, hukuki tartışmalar ve toplumsal tepkinin birbirine karıştığı bir kent suçu örneğine dönüşmüş durumda. Ve bu proje, kamuoyuna yansıyan tüm detaylarıyla, “Bölgenin geleceği kim için planlanıyor?​” sorusunu her geçen gün daha yüksek sesle sorduruyor. Projenin kalbinde, Cumhurbaşkanlığı kararıyla verilen “özel endüstri bölgesi” statüsü yer alıyor. Normalde böyle bir statü, geniş kamu yararı taşıyan, teknoloji üreten, yüksek katma değerli ve çevresel açıdan sürdürülebilir yatırımlar için kullanılır. Oysa Kartepe’deki durum bambaşka.

Bu proje, yalnızca yer seçimi açısından değil, aynı zamanda hukuki süreçlerin işletilme biçimi ve çevresel risklerin sistematik olarak küçümsenmesi nedeniyle akademik literatürde “çevresel adaletsizlik” olarak tanımlanan durumun tipik bir örneği olacak. Çelik üretimi ve haddeleme faaliyetleri (HEII) olarak tanımlanır ve yüksek kirletici potansiyeline sahip ağır sanayi vasfına girer. Bu tür tesislerde yapılacak yerin belirlenmesinde, yerleşim alanlarına mesafesi, tarımsal üretim yoğunluğu, yer altı su hassasiyeti, meteorolojik koşulları ve ekosistem dayanıklılığı aranır. İzmit Körfezi havzası sık sık inversiyon yaşayan, kirleticilerin çökmeye eğilimli olduğu kapalı bir meteorolojik yapıya sahiptir. Ağır metal partikülleri ve NOx-SO₂ birikimi, halihazırda sanayi yükünü taşıyan havzada ek bir kirletici baskı oluşturacaktır. Kartepe çevresi, bölge belediyelerinin içme suyu beslenme alanlarının önemli bir kısmını barındırır. Ağır metal kontaminasyonu, özellikle cüruf depolama alanları ve toz birikimleri yoluyla yer altı suyu için geri döndürülemez........

© Evrensel