menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Yapay zekâ araçlarını ve metotlarını nasıl okumalıyız?

15 0
04.12.2025

Teknolojinin daha önceki aşamalarından ayrışan bu geçişin üretim süreçlerini, üretimle işgücünün etkileşimlerini nasıl yönlendirdiğini kavramanın hayati önemi artmıştır.

Geçen hafta bu sütunlardaki yazımızda, Siddhartha Mukherjee’nin, “Teknoloji tarihi genelde ürünler üzerinden yazılır: Tekerlek, mikroskop, uçak, internet. Fakat aynı tarihe kavramsal geçişler üzerinden bakmak daha aydınlatıcı olabilir: Tekerlek, doğrusal hareketten dairesel harekete geçiş. Mikroskop, normal boyutlardan mikro boyutlara geçiş. Uçak, karada hareketten havada harekete geçiş. İnternet, fiziksel bağlantılardan sanal bağlantılara geçiş,” değerlendirmesini paylaştık.

Yapay zekâ, yarı iletken teknolojinin yarattığı performansın sonucu… Yapay zekâ tartışmalarımızda teknolojinin araç-gereç ve metot yönünü elbet ki önemli, ama asıl önemli olanı “kavramsal geçişler” üzerinden sorgulama yaparak “kavrama alanımızın” genişletilmesi.

Yapay zekâ tartışmalarını “kavramsal geçişler” odağından sorgularsak, hem teknolojinin üretimine hem de performansın güçlendirilmesinde daha verimli yol izleyebiliriz.

Yapay zekâ konusundaki gelişmeleri sorgularken, üzerinde durmamız gereken dokuz kavramsal geçiş alanına dikkatlerinizi çekmek istiyoruz:

- Birincisi, yarı iletken teknoloji “insanın kol gücünün uzantısı olmaktan çıkararak, zihin gücünün uzantısına geçiş yapmıştır”. Bu geçiş sürecinde hız, esneklik, ulaşılabilirlik, erişilebilirlik koşulları köklü biçimde değişiyor. Teknolojinin daha önceki aşamalarından ayrışan bu durumun, üretim süreçlerini, üretimle işgücünün etkileşimlerini nasıl yönlendirdiğinin kavranması hayati önemi olan sorunumuz.

- İkincisi, canlı yaşamında, özellikle insan yaşamında bağlantı, iletişim, rekabet ve işbirlikleri belirleyici. Teknolojilerin önceki aşamalarında bağlantı-odaklı etkileşimi fiziksel olanak ve kısıtlar sınırlıyordu. Yeni teknolojiler ise “fiziksel bağlantıdan sanal bağlantıya........

© Ekonomim