Türkiye, bugün bölgemizin iki sanayi ülkesinden biri. Diğeri İsrail. Ülkemizin toplam ihracatının neredeyse yüzde 70’i imalat sanayii ürünlerinden kaynaklanıyor.

Bundan 30 yıl kadar önce, Irak’ta bir kamu görevlisi “Türkiye bölgemizin sanayi devidir” deyince ilk anda şaşırdığımı hatırlıyorum. Daha önce vaziyeti hiç böyle ifade etmedim diye herhalde. Belki de Türkiye’yi hep Batılı ülkelerle karşılaştırmaya alıştığımdan.

Türkiye bir sanayi ülkesi oldu

Şimdi kabul etmek gerekir ki, Türkiye 1980’lerde başlattığı dışa açılma süreciyle bir sanayi ülkesine dönüştü. Ancak işin başlangıcı daha da eskilere dayanıyor. Cumhuriyetle başlayan sanayileşme süreci, 1960’larda hız kazandı. 1980’lerde ise dış pazarlara açıldı.

1993’ten 2023’e bölge ülkeleri arasında nerede olduğumuzu görmek mümkün. Polonya, Avrupa Birliği üyesi olduktan sonra sıçradı. Çekya da öyle. Türkiye’nin bölgemizin toplam imalat sanayi ihracatı içindeki payı ile kıyaslandığında, İsrail sağ alt bölüme doğru indi.

Bu arada, Rusya bir Körfez ülkesine dönüşürken Birleşik Arap Emirlikleri Jebel Ali Serbest Bölgesi ile birlikte sıçradı. Ermenistan ve Azerbaycan ise sol alt köşede, Rusya’nın yeni yerine yakın, Suriye’den uzak olmayan bir yerlerde sıkışıp kaldılar.

Sanayi OSB’lerle Türkiye’ye yayıldı

Peki, biz buraya nasıl geldik? Nasıl bir sanayi ülkesi olduk? Doğrusu, bu değişim sürecinde Türk usulü organize sanayi bölgesi (OSB) düzenlemesinin önemli bir payı olduğunu düşünüyorum ben. Üzerine yeterince konuşmuyoruz ama konuşmakta ve değerlendirmekte fayda var. Bir nevi, bu topraklara özgü kestirme bir yol bulmuşuz. Bir tür inovasyon işte. Türk usulü bir inovasyon.

İlk OSB Bursa’da 1960’ların başında kurulmuş. 1980’de 12 adet OSB’miz varmış. 1990’da sayı 25’e çıkmış. 2023 itibariyle ise 282’ye ulaşmış. Şimdi bunların önemli bir bölümü faal........

© Ekonomim