Güney sınırımızın öte yanındaki toparlanma faaliyeti için Türk firmaları, özellikle Suriyelilerin kurduğu Türk firmaları büyük bir şans. Hem onlar için iyi hem de bizim için.

Ben geçen hafta Şam’daydım. Şam pek hareketliydi doğrusu. Sokaklardaki envai çeşit araba göz kamaştırıcıydı. Kullanılmış araba ithalatına izin verilince çeşit artmış, arabalar yenilenmiş. Trafik ise aynı Kahire’deki gibiydi. Hem alabildiğine sıkışık hem de kelle koltukta. Trafik işareti hak getire. Trafik polisleri ise bezgin.

Yaklaşık 14 yıllık iç savaşın izleri elbette vardı. Ama merkezde binalar ayaktaydı. Bakıma ihtiyaçları olduğu ise hemen göze çarpıyordu. Binalar pek eski yüzlüydü doğrusu. Otel odasında bir ziyaretçinin ihtiyaç duyacağı her şey yerli yerinde ama odanın tamamı eski yüzlü. Dara düşmüş bir eski zaman zengini gibi geldi Şam bana bu kez. Görmüş geçirmiş, neyin ne olduğunu bilen. O nedenle diyorum öncelikle Şam sıçramaya hazır diye. Temeli sağlam. Belli.

Yıkım derseniz her yerde değil. Şam’da değil, Şam kırsalında belli alanlarda. Bundan 30 yıl önce iç savaşın bitiminden sonra ilk kez Beyrut’a gittiğimde yıkımın esasen “sınır bölgelerinde” yoğunlaştığını görmüştüm. 1995’te Lübnan’da iç savaşı bitiren Suriye’nin müdahalesiydi. Etrafta Suriye askerleri, yollarda Suriye kontrol noktaları vardı. Şimdi benzer yıkıntılar Suriye’deydi. Ancak öyle yollarda kontrol noktaları filan yoktu.

Ama bu ilk izlenimin ardından ortada bir yeniden kuruluş hazırlığı doğrusu ya göze çarpıyor. Aslında çok zaman geçmedi. Suriye’de iç savaşın sona ermesi, yeni dönemin başlaması Aralık 2024’te Beşar Esad’ın ülkeyi terk etmesiyle başladı. Yeni dönemin ekonomi politikaları çerçevesine ilişkin ilk açıklamayı Ocak 2025’te dönemin ekonomi bakanı yaptı. Buna göre, Suriye artık kumanda ekonomisinden vazgeçecek, ekonomiyi serbestleştirecekti. Özel sektöre dayalı bir ekonomik kalkınma süreci başlıyordu.

Ocak 2025’ten Kasım 2025’e bir dizi Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıktı. Yabancı yatırımları kolaylaştırmak için adım atıldı. Bizdeki sanayi bölgelerine uzaktan benzeyen sanayi şehirleri ile ilgili düzenlemeler yapıldı. Ülkenin işgücü piyasalarına yönelik envanter çalışmaları başlatıldı. İç savaş yalnızca binaları, altyapıyı vurmadı, beceri sahibi işgücünü de doğrudan olumsuz etkiledi. Yalnızca yıkılan altyapı değil, kaybolan beceri seti de hızlı ekonomik toparlanmaya engel.

Ekonomik toparlanma ve istihdamın artırılması kısa vadede siyasi istikrarın oturması için son derece önemli. Siyasi istikrar ise altyapının yeniden inşası için gereken fonların akmaya başlamasının ön koşulu. Böyle bakarsanız kısa vadede........

© Ekonomim