Ben geçenlerde Şam’daydım. İsrail saldırılarından bir gün önceydi. Cumhurbaşkanından başlayarak ekonomi politikası ile ilgili herkes “bir ülke bir ürünü başarılı bir şekilde ihraç ediyorsa, komşusunun da aynı beceriyi edinme ihtimalinin son derece yüksek olduğunun” tamamen fakındaydılar.

Türkiye’nin “başarı öyküsü”nü Suriye’ye doğru taşımaya odaklıydılar benim gördüğüm. İşte bu beceri transferini hızla ve düzenli bir biçimde gerçekleştirebilmek için, Amerikalılarla QIZ benzeri bir düzenlemeyi konuşmanın manasını da hemen anladılar benim gördüğüm.

Doğrusu Şam gezisinden aklımda bir bu “başarı öyküsü” ifadesi, bir de QIZ (Qualified Industrial Zone-“Nitelikli Sanayi Bölgesi) konusu kaldı. Her iki meselenin bana hatırlattıklarına kısaca değineyim bugün.

Şimdi başarı öyküsü deyince, ben Türkiye’ye güneyimizde nasıl bakıldığına ilk Bağdat’ta şahit olmuştum. O dönemin Irak ekonomi bakanı, Türkiye’den bahsederken birden “Türkiye bir sanayi devidir” demişti, ben şaşırmıştım. Türkiye? Sanayi devi?

Sene 2000’lerin başıydı. Ben o vakte kadar, Türkiye’yi hep Avrupa ülkeleri ve Amerika ile kıyaslamaya alışmıştım. TEPAV’ın kuruluşu ve yalnızca Batı değil, bölge ülkeleri ile de karşılaştırmalı analizler hep o tarihten sonradır.

Önce ilk noktadan başlayayım: “Bir ülke bir ürünü başarılı bir şekilde ihraç ediyorsa, komşusunun da aynı beceriyi edinme ihtimali son derece yüksektir”. Hangi şartla? İki ülke birbirinin ticaret ortağıysa, serbestçe alışveriş yapılıyorsa.

Nedir? Ticaret partnerleri birbirlerinden öğrenirler. Bu ilk tespit olsun. Türkiye’nin AB ülkelerine ihracatının 1962’den 2023’e seyrini ilk grafikten görmek mümkün. Altmış yılda Türkiye’nin ihracat deseni, uyuşuk bir doğal kaynak ihracatçısından, dinamik bir imalat sanayi mamulleri ihracatçısına değişiyor. Bu şimdi bir başarı öyküsü değil mi? Evet, öyle.

İkinci grafik ise, Almanya’nın 1962 yılındaki ihracat deseni ile Türkiye’nin 2023’teki ihracat desenini karşılaştırmaya imkan veriyor. Nedir? Türkiye’nin ihracat deseni........

© Ekonomim