İsveç’in tek özel bankası Stockholms Banco iflas ettiğinde ne yapıldı? Fransız Devrimi’nden sonraki hiperenflasyon döneminde, Napolyon hükümeti parasız kaldığında ne yapıldıysa o: Bir merkez bankası kuruldu.

Tarih, merkez bankalarının kurtarıcı olarak görüldüğü örneklerle dolu. O yüzden 2008 küresel krizi, pandemi ve şimdi de tarife-manya döneminde, dünyada kurtuluşun merkez bankalarından beklenmesi şaşırtıcı değil. Lakin, gerçekçi de değil.

Tarihten devam... Sınır ötesi sermaye hareketliliğinin artmasıyla birlikte merkez bankalarının sayısı da artıyor. 1900’de 18, 1970’te 100 merkez bankası varken, 2020’lerde bu sayı 170’lere yükseliyor. Pek çok merkez bankası kurulduğunda özel bir yapıya sahip. Özel bir kuruluşun para basma yetkisine sahip olması kuşku yaratınca, 1900’lerin ilk yarısında kamulaştırılıyorlar. Bu da onlara atfedilen kurtarıcı rolünü pekiştiriyor.

Süper kahraman kabul edilen merkez bankalarının süper gücü de para politikası. Aslında para politikasının merkez bankalarından eski olduğunu söyleyenler de var. Bordo (2008), Eski Roma İmparatorluğu’nda tağşiş ile madeni paraya değer kaybettirilmesini para politikasının ilk örneği sayar. Bugünkü anlamda

© Ekonomim