Meslek kodu, bir sigortalının işyerinde fiilen yaptığı işi uluslararası standarda göre tanımlayan ISCO (International Standard Classification of Occupations) temelli sınıflandırma sistemidir.

İş-Kur ve SGK tarafından kullanılan meslek kodları da, işçilerin mesleki niteliklerinin ve çalışma biçimlerinin tekilleştirilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamesi (MPHB) ile birlikte meslek kodu bildirimleri zorunluluk haline gelmiş ve meslek kodunun gerçeğe aykırı beyanı için idari para cezası öngörülmüştür.

Meslek kodunun çalışanlar açısından niçin önemli?

Meslek kodu, işçinin çalışma hayatını birçok açıdan etkileyen önemli bir veridir.

1) Fiili hizmet zammı (yıpranma) ve emeklilik prim oranı

Sosyal güvenlik mevzuatında insan sağlığını bedenen ve ruhen olumsuz olarak etkileyen ağır, riskli ve tehlikeli işyerlerinde/işlerde çalışan kişilerin diğerlerine göre daha fazla yıprandığı ve buna bağlı olarak da ortalama yaşam ömürlerinin daha düşük olduğu kabul edilerek, sosyal güvenlik yönünden bu kişilerin normal çalışma sürelerine farazi/varsayımsal olarak belli oranlarda (60, 90 veya 180 gün) süre eklenmek ve normal emeklilik yaşlarından indirim yapılmak suretiyle daha erken emekli olmaları sağlanmaktadır.

Bu kapsama girenlerin emeklilik prim oranları da normal çalışanlara göre daha yüksektir.

Dolayısıyla, çalışanın meslek kodunun hatalı olması durumunda ileride kişinin fiili hizmet zammı kapsamında emekli olup olmayacağı konusunda sorunla karşılaşmasına yol açabilir.

2) Ücret tespitinde delil niteliği

Çalışma hayatında zaman zaman gerçek ücret tutarı konusunda yaşanan uyuşmazlıklar yargıya intikal edebilmektedir.

Yargıtay kararlarında, işçinin gerçek ücreti belirlenirken diğer unsurlar (işçinin kişisel özellikleri, işyerindeki ya da meslekteki kıdemi, yapılan işin niteliği, iş sözleşmesinin türü, işyerinin özellikleri vd.) yanında meslek kodu da bir karine olarak kabul edilmektedir.

Örneğin; “mühendis” olarak çalışan bir işçinin asgari ücretle bildirilmesi durumunda, meslek kodu işçinin nitelikli bir iş yaptığının delili sayılabilecektir.

3) Mesleki gelişim, iş kuralları ve istatistikler

Eğitim politikaları, mesleki standartlar ve istatistikler meslek kodu verilerine göre şekillenmektedir.

Yine, bir mesleğin belli bir süre yapıldığının kanıtlanmasının gerektiği durumlarda SGK sigortalılık hizmet dökümlerindeki meslek kodları önem taşımaktadır.

SGK meslek kodu bilgisini ne amaçla kullanıyor?

Kayıt dışılık........

© Ekonomim