Konkordato uygulaması ve sürecini belirleyen yürürlükteki 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu, 1932 yılından bu yana yürürlükte olup, 41 kez değişikliğe uğradı. Karmaşık ve güncel olmayan bir dil nedeniyle tutarsızlıklara ve zorluklara yol açan gündemdeki uygulama, “konkordato” konusunda bazı sıkıntılara neden oluyordu.

Vaktiyle, İcra İflas Kanu­nunda “iflas ertelemesi” olarak uygulanan sistem daha sonra “konkordato” olarak yaygın bir şekilde ticaret ve hu­kuk literatürüne girerek günü­müze kadar geldi. Gerek pratik­te ve gerekse hukuki olarak ya­şanan sorunlar dikkate alınarak Adalet Bakanlığı tarafından gö­revlendirilen ve çok değerli ho­calarımızdan oluşan bir komis­yon tarafından uzun yıllar üze­rinde çalışılarak hazırlanan taslak ilgili bakanlığa sunuldu. Bakanlıkça da kabul gören taslak nihayet kamuoyunun görüşüne sunulmuş bulunuyor.

Özellikle alacaklı ve borçlu hakları arasındaki dengenin bo­zulması yeni bir düzenlemeyi zorunlu kılmıştır. Daha da ötesi, son zamanlarda artan konkorda­to taleplerinin ilgili mahkeme­lerde yarattığı yoğunluk ve ka­muoyunun olumsuz bakışı gün­demdeki yerini korumaktadır. Konkordatoya başvurmanın iki önemli boyutu bulunmaktadır. Birinci boyut, meşru bir hakkın kullanılması, ikinci boyutu ise istismar boyutu olarak öne çık­maktadır.

İlk olarak 2018 yılında başla­yan konkordato süreci; günü­müze geldiğinde 2025 Ağustos sonu itibariyle 19.697 başvuru olmuş. Bunun 1.398’i için tasdik kararı çıkmış, 748’i için iflas ka­rarı çıkmış, 4.258’i için ret ka­rarı çıkmış, 8.120’si geçici müh­let sürecinde, 5.273’ü ise kesin mühlet sürecinde devam ettiği görülüyor.

Bazı başvuru dosyasında 1’den çok gerçek veya tüzel kişinin de bulunduğu dikkatte alındığında konkordatoya başvuran gerçek veya tüzel kişi sayısının önem­li olduğu görülüyor. Burada dik­kat çeken diğer önemli bir husus ise, başvuranların önemli kısmı­nın ret veya iflas ile sonuçlandı­ğı, çok azının tasdik olduğu gö­rülüyor.

Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan Cebrî İcra Kanunu Taslağı, yürürlükteki İcra ve İf­las Kanunu’nda köklü değişik­likler öngörmektedir. Cebri İcra Kanunu Taslağı’nın temel ama­cı, bu karmaşıklığı gidermek, yargısal içtihatları yasal metne entegre etmek ve modern ekono­mik gerçekliklere uyum sağla­maktır. Taslak, metni sadeleşti­rerek ve dilini güncelleyerek da­ha erişilebilir ve tutarlı bir yapı sunmayı hedeflemektedir.

Ayrıca, alacaklının mülkiyet hakkı ile borçlunun temel hak ve özgürlükleri arasında adil bir denge kurarak, borçluların öde­me güçlüğü nedeniyle insan onu­runu zedeleyici veya orantısız kısıtlamalara maruz kalmasını engellemeyi amaçlamaktadır. Dijitalleşme ve UYAP sistemi­nin etkin kullanımı gibi teknolo­jik gelişmelerden faydalanarak borç tahsilatını hızlandırmak ve basitleştirmek de taslağın önemli hedefleri arasında yer al­maktadır.

Önemli değişiklikler öngören yeni “Cebri İcra Kanun” taslağı 14/08/2025 itibarıyla kamuoyu­nun görüşüne açıldı.........

© Dünya